Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

wszedł w ich prawa (ob. Austrja). mienia, babuwizmem lub babeufizmem. feln zur Gesch. der Europ. Staaten cel (1864).

ry,,Biographie de B." (1851).

Babia góra, najwyższy pień gór kidzie (ob.) zachodnim, leży w pobliżu granicy Węgier, spuszczając się od obwód Wadowicki w Galicji. Wysoko nosi 1,723 m. Kształt jej jest lekko

I

sen, 1) miasteczko bawarskie w cyjnym Szwabji, nad rz. Günz, ma dwa zamki, rezydencje księcia Fugsen, właściciela dzisiejszego (meto w 1806 r.) księstwa t. n., obej-i kopcowaty, dlatego też wejście na klm. kw. z ludnością 11,500 2) B. twe, z północy z wioski Wilcznej, z p kim okręgu Starkenburg, na brzegu od Zubrzycy. Cała złożona jest z pias , ma 2,500 miesz., pamiętne dzielną packiego. Z powodu znacznej wysoko w wojskom cesarskim w 1635 r góra w całych Beskidach, posiadająca abar, Babur (dost. tygrys), Ze- ską. Opisy B. g. podali Staszyc, Ba homet * 1483, † 1530, potomek piński (Starożytna Polska), Zeiszner, życiel dynastji i państwa Wiel-Gustawicz (,,Karpaty" w Słowniku ged w Indjach wschodnich. Odzie-goż nazwiska znajduje się góra pod tron Fargany w Turkestanie, zdo-wem w Morawji. adę, stracił ją, a także i kraj włas- Babia jagoda, nazwa ludowa roś zdobył, by stracić. Ale 1504 zdo-hypophyllum i Convallaria multiflora. róbował w 1510 wrócić do Fargany, ; wtedy zaczął myśleć o Indjach. zdach bez większego znaczenia, w Babiak, dawniej miasto, dziś osada wyprawę do Delhi, wezwany tam liskiej, powiecie Kolskim, ma 600 mies: przeciwną Ibrahimowi. 1526 w bi-cych się głównie rolnictwem. putem Ibrahim zginął, a Baber zajął Íczeniu wielu trudności, a zwłaszcza nych żołnierzy, zawładnął jednak B. e Indjami po bitwie pod Kanweh olicę obral Agrę, którą przyozdobił ami. Urządził doskonałą adminiumarł w pełni sił w 48 roku życia. ekawe pamiętniki (przełożone na an26). Wskróceniu wydał je Caldecoff Baber" (1844).

Babia sól, u Syrenjusza nazwa roś mum maritimum.

Babice, miasteczko w powiecie P w Galicji; ma 700 miesz.; przewóz na S marki na bydło.

Babice, wieś w Galicji, w pow. Chrz w okolicy kopalnie galmanu i żelaza. wydobywano tu sól.

Babicz Jakób, starszy burmistrz wileński, żyjący w początku XVI w., drukarni wychodziły po raz pierwszy książki drukiem ruskim cerkiewnym bo Baboeuf Franciszek Noël, zwany innemi 1525,,Apostol" Franciszka Sko us, * 1764 w St. Quentin, naczelnik siaj wielka rzadkość bibljograficzna. komunistycznego sprzysięże- Babicze, wieś w gub. Mohylowskie nia, za czasów dyrektorjatu Rohaczewskim, o 3 mili od Czeczerska we Francji. Podczas wybu-kowana w traktatach Litwy z Moskwa chu rewolucyjnego był fana--78, tudzież w traktacie Zapolskim 15 tycznym zwolennikiem Babiczew, dom książęcy w Rosji, pierwszych ruchów gwałto-cy od książąt Druckich. Kniaź Iwan Sie wnych. Gdy z powodu tego Drucki, przezwiskiem Baba, wysłany spisku, mającego na celu tolda z Litwy na pomoc księciu Odo zupełne wywrócenie ówcze- w r. 1423 przeciwko Tatarom, zwycię snego stanu rzeczy, został ra Kujdadata; później (1434) przyjąw z towarzyszem swoim Dar-u w. ks. Wasila Ociemniałego, prowadz the na śmierć skazany, usi-nę z książętami Halickimi, w r. 1436 n iszek. łowali obaj w chwili czytania pijników wziął do niewoli samego księ im wyroku życie sobie ode- wie i wnukowie Iwana Baby nazywali powiodło się tylko Darthe'mu, Ba- czami, a dalsi następcy Babiczewami. tal gilotynowany d. 24 maja 1796 r. ́anych czasopism Correspɔndant Pi

Babić Tomasz, pisarz chorwacki, dem z Bośni. Franciszkanin. pisał T

བས་ མ-བཅས ་ཨ་

[ocr errors]

inologje marynarską chorwacką ne kilkakrotnie przez Asyryjczyków, dzieł podróżniczych i marynar- zostało 690 przed Chr. przez Sanhery ba 2 osiadł w Zagrzebiu. wane przez Asarhaddona, ale dopiero air Tytus, wybitny powieściopi-palassara i Nabu-Kudur-Ussura (Ñebuk ogłaszający swe prace pod pseu- Nabuchodonozora II) podniesione do da era Szandor-Gjalskiego," 1854 tęgi. Później, przez podbój perski, bar ztałcił się na prawnika w Zagrzev r. 1878 został urzędnikiem, a od ć większe i mniejsze obrazki, noWymieniamy z nich:,,W nowym ,,W nocy" (1886, nagrodzona e prenumeratorów,, Vienca),",,Pod mi," ,,Trzy powieści bez tytułu," (B. powiastki). Wiele z jego uono na język czeski, niemiecki,

cienkie i białe nitki pajęczyny, powietrzu podczas późnej jesieni, ne, osiadające na łąkach lub przyróżnych przedmiotów. W wyoowych wielu krajów wiążą się mi religijnemi; we Francji nazya Vierge, w Niemczech południon lub Frauensommer, w Anglji Boża tkanina. Nitki te pajęczyny łodych pająków, zwłaszcza z row (Lycosa), krzyżaków (Epeira),

[ocr errors][ocr errors]

omisus), boczenia (Xysticus). Po- Plan starożytny jednej z dzielnic Babilonu. ki te przędą jedynie podczas pozeum Brytańskie). -przeto zjawisko to rzeczywiście

godnemi dniami jesieni. Nici po-padło. Aleksander Wielki nie zdążył go wiatr i unoszone, niekiedy jed-wać. Topografję B-u zbadali Rich, Layar ki posługują się niemi do prze- Oppert i Loftus. Podług Herodota, który sca na miejsce. Pająk wysuwa ście zwiedził Babilon, miasto było zbudov niesiony, podnosi ku górze tylny obu brzegach Eufratu, w kształcie czwo z brodawkami pajęczynowemi, którego każda ściana była długa na 120 si jedną lub kilka nitek pajęczyny W murach 90 łokci wysokich, a 50 sze os wiatru. Gdy chce wrócić na znajdowało się 100 bram śpiżowych, otw się po nici w górę i zwija ją nóż-cych szerokie i proste ulice grodu. W zach który zwolna opada.

roślina, ob. Żywiec.

części miasta, blizko kąta południowo-zach go, zewnątrz murów wznosiło się niezale awna nazwa akuszerji, czyli po- Babilonu, miasto Borsippa, a w niem opisan

Herodota ośmiopiętrowa wieża, zbudowana , roślina, ob. Kokoryczka. Nebukadnezara na miejscu dawnej wieży starostwo, niegrodowe. W 1766 ków (dziś ruiny te noszą nazwisko Birs-Ni dztwie Mścisławskiem; opłacano w północnej części leżało trzema murami złp. 3,223, a hyberny złp. 500. ne miasto królewskie. Cały B. zajmował dług Lasickiego, bóstwo żmujdz-strzeń dzisiejszego Londynu. Por. Richa,,M się pszczołami. Stryjkowski na- an the ruin of Babylon" (3 wyd., Londyn, sem. Karłowicz obie te nazwy u- tegoż ,,Personal narrative of a jourrey to En ne, zarówno ze względu na swą by Bussorah, Bagdad, the ruins of Babylon" powiadającą wymaganiom języka dyn, 1826); Mignan'a,,Travels in Chaldea"

111

1000i

[ocr errors]
[ocr errors]

,,Geschichte Assurs und Babels" cze postacią nawpół mityczną dla nas. storyczny datuje się od r. 2500 przed C Chaldeja (w piśmie klinowem, nad Babilonem panowali królowie z dy po hebr. Eres Kasdim), zwała się mickiej. Największym z nich był Hamn kotlina nad dolną częścią Eufra- którym zostało sporo dokumentów. Na k-Arabi; w obszerniejszem atoli go znani są tylko z imienia. Dopiero owano pod tą nazwą Asyrję i Me-idin-akhi (około 1130 przed Chr.), wsp ia ta ma kształt zupełnej równi-Tuklat-pal-Assarowi I w ą kulturę i urodzajność zawdzię- Asyrji wiadomo coś peym kanalom i groblom, zasłania-wniejszego. Walczył on lewów Eufratu i Tygrysu. Dziś z Asyrją 3 razy i zwyjeszcze widać tutaj ślady ciężył raz Tuklat-pal-Aswspaniałego i z wielkim sara i zabrał posągi bokosztem urządzonego sy-gów, które dopiero w 478 stematu kanalizacji, dzięki lat później odebrał Senktóremu kraj ten był je- nacherib. Później znowu dnym z najurodzajniej- następuje szereg królów, szych w starożytności. o których brak bliższych Historja Babilończyków, wiadomości. Tymczasem narodu pochodzenia semic- rozwój potęgi asyryjskiej kiego, łączy się ściśle z stał się groźnym dla Badziejami Akkadów (ob.), bilonji, która popadła pod Chaldejczyków (ob.) i Asy-jarzmo wojowniczego sąsiada, ale nie ryjczyków (ob.). Najpierw-wała się burzyć i korzystać z każdej sp szym królem miał być Alo- do oswobodzenia. Po wielu krótkotrwały rus, panujący 10 sarów tach wolności, zasłynął w dziejach Babi czyli 36,000 lat, po nim pa- jej obrońca Marduk-bal-iddin (721) (Mer nowało dziewięciu równie ladan biblijny), który w przymierzach z długowiecznych monar- a między innemi i z królem judzkim Eze chów, z których ostatni szukał ochrony przeciwko nienawistne Ksisutrus (Khasisadra), o- asyryjskiej, ale w 710 przed Chr. zost khi. trzymał od bogów rozkaz przez Sargona, który przyjął tytuł kró skie) zbudowania wielkiego okrę- nu, łącząc go z Asyrją przez unię oso tu i schronienia się do nie- jego śmierci nastąpiły nowe powstani ię miał zalać potop za grzechy wojny. Marduk-bal-idin, wypędzony kr otopie zaczyna się drugi okres nu, powrócił na tron, ale zwyciężony, y B. rządziła rasa królów-ol- 9 miesiącach uciekać, ustępując miejse nących się dostać do nieba (ob.

Głowa Chal

a). Potem dopiero wstąpiła na adzka (86 królów, według Berosoto legendy i mity. Według uboorycznych wiemy, że Babilończyy do Mezopotamji, zastali tam AkCórych relígję i cywilizację przyPoczątkowo plemiona przybyszów rzyły mnóstwo małych państewek, e brało górę na pewien czas nad a, Uruk, Larsa, Nippur). Najpierwpaństwem większych rozmiarów Akkad, ze stolica Ur, pod pano- u'emu, kreaturze młodego króla asyryjs (Urbagus) i Dungiego (w epoce V nacheriba, którego zdradził po trzech iej). Ostatnia dynastja narodowa co poniósł karę. Nowe powstanie, wzbu niowo babilońskiego pochodziła wu przez Marduk-bal-idina, zostało stłu

[graphic]

1 '1

Niewolnicy pędzeni na wygnani

Kontrakt malżeńs

go na rzecz syna, Assur-bani-pala, rólem Babilonu i tam w spokoju żyAssur-bani-pal zrobił wicekrólem as-sum-yukin'a (Salmukin, Sasdubuntował się przeciwko bratu, ale żony (647 pr. Chr.). Wreszcie dzięAsyrji Nabu-pal-assar (625-604) ej Babilon zupełnie i założył pańabilońskie (zwane częściej Chaldejsyn jego Nabu-kudur-ussur (Nebouchodonozor) II (604-561), podkiej potęgi, a zarazem przyozdobił ni budynkami. On to, według obykiego, zdobywszy Jerozolimę, przeZydów do swego państwa (ob. Babila). Następcami Nabuchodonozora rduk (561-559), Nirgal-sar-usur udował wiele gmachów i kanałów; an, zamordowany w parę miesięcy na tron; dalej Nabu-nahid (Nabo8), król uczony, który interesował Corja swego kraju, a także ureguloował koryto Eufratu. Nabonidos (aektórych z biblijnym Baltazarem, atnim królem Chaldei; r. 538 Cyi (przywołany przez Żydów i przez , niezadowolonej z władcy), zdobył a monarchję chaldejską wcielił do kiego, dodając do swoich tytula Babilonji. Za następców Cyruwała wielokrotnie. Zwłaszcza za olucje przybrały poważny charakstłumione, a mury miasta zrównane kses po porażce pod Salaminą, raFinanse, ograbił świątynię Bela. -329 przed Chr.) Aleksander W., Babilończyków, którzy po części swoją -329 przed Chr.) Aleksander Wi marchję perską, wybrał sobie Babi- i sztukę stworzyli sami, po części zaś, olice, ale przedwczesna śmierć nie zdaje, przetworzyli tylko żywioły cy odbudować miasta. W 11 lat potem Akkadów (ob.). Cywilizacja babilońska s en z następców (Diadochów) Alek-dzo wysoko. Państwo było zorganizowa szy Babilon, ufundował monarchję Antjoch Soter, syn jego, opiekował staro-chaldejską. W r. 133 dostał rece Partów i z materjałów, jakich pałace i świątynie dawnej stolicy budowano miasto Ktezyfon. W 201 us Sewerus, cesarz rzymski, zdoDokumenty wskazują, że cywiliza- istniała jeszcze w r. 81 po Chr. son,,The five great monarchies of rld" (1863-67), Oppert,,Histoies de Chaldée et Assyrie" (1865);

Kapłan chaldejski (babiloński) terracota. czyków spisany n (Luwr). (Luw nach miast asyryjskich i dlatego by w artykule Asyryjskie starożytności (ob. wie jednak Asyryjczycy byli tylko naś

[graphic]

Odciski pieczęci na kontraktach.

schriften und Geschichtsforschung" Polowenio no lwe (torrolzoto

[merged small][graphic][merged small]

Pieczęcie z epoki drugiej monarchji ba downictw asyryjskich, gdyż dzieł c lońskiego pochodzenia prawie nie o Por. Epping,,Astronomisches aus Babylon" (1889); Jensen Kosmologie der Babylonie" (1890); Perrot et Chipier,,Histoire de l'art dans l'antiquité" (1884); Reber Ueber alt-chaldeische Kunst" (886-7);

[ocr errors]
[ocr errors]

Odcisk

lu odkryć astronomicznych, umieli Babelon,,Manuel d'archéenia; podział sześćdziesiętny go-ologie." kże pochodzi. Uprawiali także ma- Babilońska niewola, tematykę i musieli być wy-zowie się dokonane przez robieni pod względem tech- Nebukadnezara (Nabuchonicznym, gdyż budowali donozora) II-go, króla bawielkie gmachy, przeważnie bilońskiego, po zdobyciu Jerozolimy z cegły. Wśród tych gma- przed Chr.), uprowadzenie najbogats chów na szczególną uwagę zwyciężonych Żydów w niewolę do Bab zasługują wieże kilkupiętro-znawali oni tu wprawdzie łagodnego we, służące z jednej strony a niektórzy z nich dostąpili nawet na jako świątynie, z drugiej ja-godności, jednakże zbytki tutejsze i sk ko obserwatorja astrono-czaje przedstawiały im miasto Babilon miczno-astrologiczne. Wieże bezbożności i największego zepsucia; te takie zwały się Zigurrat. możemy sobie wytłómaczyć owo wyraz Cegła była także materjalem, kalipsy (w rozd. 17) babilońska wszetecz na którym za pomocą znaczące to samo, co bezbożność. Cyrus, ków pisma klinowego (ob.) przed Chr. zdobył Babilon, udzielił Żyd notowano wszystko, począw-lenia powrotu do Palestyny. Niewola szy od kontraktów, a skoń- trwała lat 56, chocież według Jeremja czywszy na traktatach a- ją do 70 lat. Dwa tylko pokolenia: Be stronomicznych i epopejach Lewi wróciły do ojczyzny, reszta zaś, 10 mitologicznych. Zamiast pod-ły w Babilonie i znikła z historji. Pra pisów używano pieczęci. Ko- bnie zmieszały się one do tego stopnia biety cieszyły się wielkiemi nymi Babilończykami, że wygasła w n przywilejami. Ludność wol- pamięć ojczystej ziemi. Napróżno usi na dzieliła się na klasy rodo- nowszych czasach odnaleźć w Azji zatr we, noszące nazwę przodka, i miona. Jedni uczeni szukali ich w Ind na fachowe. Najwyższą klasą nach, inni widzieli w dzisiejszych Afgan z fachowych była kapłańska, li nawet tacy, którzy uważali ameryka do której należeli także a-djan za ich potomków.

liny

strologowie, uczeni i prawo- Babilońska niewola papieży,

« VorigeDoorgaan »