APÉNDICES

I

SERMO IN COMMEMORATIONE VICTORIÆ

BAZENSIS CIVITATIS (1)

In Comemoratione Victoriae Bacensis apud Sanctum Iacobum Hispanos de urbe: Sermo ad Senatu. Cardinalium habitus die dominica .X Ianuarii M.cccc.xc. per R. P. D. Bernardinum Carvaial Episcopus Pacen. Regium Oratorem.

Hæc est victoria quæ vincit mundu: fides nostra.
Prima Io. quinto.

Convenistis. P. Reverendissimi militantis eclesiæ fulgentisimæ bases in sancta. hanc odem divi apti Iacobi Hispanaru. patroni: ut imortali deo gratias habeatis ipsi quoq. ptectori. Iacobo pro triunphi gloria Hispano invictissimo ac vere catholico Regi concessa adversus Maomethem infestissimum christiani nois. hostem dum potitus est civitate Bacen. Regni Granaten. insigni. Non iam ad lugubria carmina: no. ut alias ad referendu. Bizantium deperditu.: no. ad col lachry

(1) En el Catálogo de ias Oraciones (Nicolás Antonio) del que fué Cardenal y Obispo de Cartagena D. Bernardino de Carvajal, se encuentra esta

oración.

mandum excidia xptanos. invitatid: sed ad vere foelicem sanctissime victoriæ diem celebrandum comemorandumq. conventus hic agitur. Scio perdifficilem opera. parem tanto beneficio posse referri gratiam: is tamen omnipotens qui victoria. ipsam mirifice implevit dignavitur sua claementia: cuius perfecta sunt omnia: assistere oratori suo ne ulta ex parte aliquis gloriæ laudisve cumulus tanto muneri divino deficiat. Matre. igit. gratiae misericordiae fontem piisima. dei genitricem quae dicendi munus et gratiam Oratorib. sacris ab unigenito impetrare zolita est supplici voce de more precemur orantes. Ave.

Argueret me forte quispia. Patres de suscepta provincia quum natione Hispanus sim et Hispani regis (imeritus licet) orator: Regis ipsius praeconia recesenda susceperim: quum ea potius alicui extero de mandanda forent. Ver id ego obiurgatione dignu. non sensui. Nempe quum sit novis historia texenda non fabula nec comemti. aliquid an fucationis oratio nostra habitura sit: nemo melius explicavit provinciam: q. is qui Hispanorum Principum gesta eruditionemq. omnem militarem propriis hauserit oculis: ac e fonte ipso praeterita et praesentia bello emergentia collegerit: idq. mihi prae caeteris (salva aliorum pace) contigisse non inficior: quum belli pacisq. tempore invictissimi Ferdinandi Hispanarum Regis: ac serenissimae Helisabeth Reginae cuius charissimae consortis: instituta moresq. didicerim. Ipsam quoq. Bacesem. victoriam litteris primariun e partibus abunde plene non secus ac si interfuissem intellexerim. Ad explicanda quoq. catholici Regis mei vera laudis et virtutum munera et si alii Oratores possent magis convenire: mihi tamen prae omnibus convenit eo exerceri dicendi genere. Profecto si Aristotele teste in de Republica: Rex ipse pater es patriae: Patria vero provincialium parens et genitrix: non dubium quin Hispanus Rex Hispanorum omniu. iure merito Pater censeri debeat teneri aute. filios honori parentum dominico praecepto didicimus: Atq. ea me inter alias cogit et arctat oratio: ut et si non aptior: obnoxior tamen inveniar huic subeundae ac explicandae provinciae. Agam igitur in ea (utcuq. tamen) Namet si mea ieiuna verbarem extenuent: ipsa tamen Regia gesta et praeclara

facinora aethera usque se extollunt. Quo fit ut illis laudatore atq. Praecone opus non sit. Primo tamen omnium scolastice edisseram quid ad rem nostram Titulus ac thema istius orationis conducat.

Haec est victoria quae vincit mundu. fides nostra.

Pro cuius intelligentia et introductione problema nobis disputabile exponitur: Utrum videlicen apud infideles sint vera jure dominii Principatus et regni au non. In quo sunt qui affirmative sentiat.: sunt qui negative. Innocentius quartus in apparatur suo capitulo Qd. super his. de vo. et vo. redemptione sentit affirmative: apud infideles vera esse jura dominii principatus et regni. Quod de illius mente limitari oportet ad ea Regna vel dominia quae ipsi primatus aut sui progenitores occuparunt. Quu. enim a principio orbis omnia essent coia. et in nullius bonis prior occupatio fecit jus divisionis et distinctionis: secus tn. intelligit in terris vel dominiis primo axpianis. possessis: et inde a paganis usurpatis: in qb solo jure intrusiois. rapinae et violetiae. defendi pnt. Veru. in caeteris infideles opinione Innocentiana pleno iure tutabuntur; A quibus no. liceret fidelibus nec etiam pape eos pellere nisi cum maxima causa: utpotet si essent infesti christianis: bellum gerendo: vel ad secta. suam publice trahendo: aut alias: in quibus casibus infideles et etiam si in aliquo agerent contra iura naturae vel constitutiones suas in moralibus: possent iure corrigi a Summo Pontifice: cum ipse tanqua. Vicarius dei omnipotentis: cuius oves sunt omnes rationales crea. turae: utriusq. ovilis: scilicet fidelis et infidelis curam habuerit: quavis. fidelis cura ei carius comissa. sit. Nec enim de iure dubitat Innocentius quin infideles et omnes ronales. creaturae pleno iure subiiciantur pape. tanq. dei summo vicario. esto q. facto infideles illi no. obediat. Stat itaq in questione resolutio dni. Innocentii: Infideles esto facto no. recognoscentes iugum eclesiae posse pleno iure possi dare aliqua Regna iurisdictiones et dominia. Cui sententie plure sapientes et divini ac pontificii iuris ad haeserunt. Verum dns. Ostiensis sentit negative in problemate: cu. quo ego hodie magis convenio: sunt et tractatores divini qui id sentiant post Christi videlicet adventum insta causa omne dominicum

et principatum subtractum esse infidelib. et ad Christum et fideles xpi. tanqua. ipsius haeredes pleno iure translatum. Ubi Ostinsis q. praecise tria probat: et meritum traslationis: et translationem in actu: et successionem principatus translati. Quot aut. infideles ta gentiles q. indci meruerint ab eis auferri dma. pbat. bat p. illud Eclesiastici.x. Regnu. a gete, in gente. trasfert ppter iniustitias iniurias cotumelias. ac diversos dolos. His aut. oibus. infidelitas plena fuit: maxie. ante xpi. adventu.: translatione ondit. hebreos. vii translato sacerdotio necesse est ut legis translatio fiat: ubi ad tram. de traslatione regni et sacerdotii ad xpm. apts loquebat: Fuit.n.xps. ea rone. rex qua sacerdos: et eco. tra: Un. sicut oe. sacerdotium pcedes. xpm.: scilicet naturae et legis: fuit translatu. ad uni, cum et verum regnu. xpi. De quo Luci. Dabit ei dns. sedem Dabit patris eius et regnabit in domo Iacob in eternum et regni eius no. erit finis. De successione regni ad infideles Math. xxi Aufferet a vobis regnu. et dabit genti facienti fructus eius. Istius aute. regni et sacerdotii ad xpm. translati regimen et principatum ppertuum usq. ad consummatione seculorum: comisit. xps dns. Petro et in Petro successorib. eis: cui dixit: Pasce oves meas et tibi dabo claves regni celos: et tu vocaberis cephas et tu confirma fratres tuos.

Residet ergo i. gone. snia. D. Ostien. q. post xpi. adventu. apud infideles nulla sunt vera jura principatus et dnu: et si que vera esse possunt in his solu. continget q. recognoscunt jugum et servitutem ecctiæ. et illius pmissione. et tolerantia aliqua dnia. possederunt. In caeteris tn. no. recognoscen. tibus no. mo. quo ad regna vel dnia. align. per xpianos. possessa: qa. de his nulla est controversia: ver etiam quo ad ea quae ipsi et sui pgenitores. continuatissimis successionibus possederunt: vera ratio dnii. et principatus non est: quis hanc continuata sucessione posse probare sit admodum difficile: quum in oem. terram exiverit sonus apostolos: et evangelium xpi. in toto fere orbe praedicatum et receptum sit. Pagani igit hac snia. magis tyranni possessores in regnis vel dniis. g. iure dni. censendi sunt. Possunt ergo oia. ab eis tang. ab intrusis et iniustis possessoribus armis petis et auferri p. fideles: maxime stante mandato auctoritate et licentia vicarii

dei oipotentis.: cuius est ois. terra et plenitudo eius. Et hanc sniam. dni. Ostiensis signanter de universalitate regni xpi. et ei successione ad fideles ego ulterius magis confirmo. Regnum et dnium. orbis xps. dns. deus homo creatoe. et reparatione orbis pro meruit. Nempe qui rem aliqua de sua materia facit: aut de nihilo creat: quiq. rem ipsam iam labentem & deperditam pristinae saluti novitati ac libertati restituit: utroq. istor opera q. & cor quolibet isolidum hu iuscemodi rei dnium. pleno iure sibi vendicat. Idq. xpo. dno. creatione & redemptione orbis cotigisse & evenisse sacrae Itie. protestant: Qd. si de multis pauca refera occurrit illud iprimis Esaiae. xvi ubi de xpo & Messia. Emitte agnu. dne. dnatoram terrae. Et Esa. xxxiii Ecce dns. legiser noster rex noster ipe. veniet et saluabit nos. Et Hieremiae xxiii Suscitabo David germen iustum; regnabit rex; sapiens erit; faci & indicium & institia in terra: Hic est lapis abscisus de monte sine manibus: cui deus coeli dedit regnu qd. internu no. dissipabit. Dani. ii. & de latitudine regni Messia Dani. vii. Dabit ei dns. ptatem. honorem & regnum omnes gentes populi tribus & linguae servi eut ei: ptas. eius aeterna quae no. auseretur et regnum eius qd. no. corrumpet et in psal mo ii. de regno xpi. Quonia. ego constitutus sum rex ab eo. Et. ixxi de universalitate regni xpi.Et duabitur. á mari usq. ad mare & á flumina usq. ad terminus orbis terra. Et ibide adorabunt eum oes. reges terre oes. gentes servient ei. Et psalmo xciiii de xpo.: Et rex magnus super oes deos. Atq. huic rotae veteris testamenti existens in medio: rota novi testamenti conformiter de regno xpi. pdicat. Un. Lucae. i. Angelus Mariae pdixerat de xpo. nascitur. Dabit ei dns. fede David patris eius et regnabit in domo David in eternum in cuius regni recognitione xiii. a nativitate sua die a tribus beatissimis 1egib. adoratur: qui verbis et mune ribus eum orbis terras regem psessi. sunt: Math. ii. et xpo qui veritas est de scipso dicit Io. xiii. Vos vocatis me magister et dne. Et Math. xxi quum pciperet. aplis de solutione asinæ & pulli subingalis dicit de seipso. Si quis vobis aliquid dixerit dicite illi quia dns. his op habet se authonomatice appellans dum. Et Io. xxviii. interrogante