ERUDITORUM, QUÆ LIPSIE PUBLICANTUR, SUPPLEMENTA. TOMUS IX. Cum S. Cæfareæ Majeftatis & Regis Pol LIPSIE, Proftant apud JOHAN. GROSSII Hæredes, ET JO. CHRISTIANUM MARTINI. Typis BERNHARDI CHRISTOPH. BREITKOPFIL ACTORUM ERUDITORUM, Que Lipfie publicantur, FRANCISCI DE FARGNA, CIVITATIS Montisfalifci, apud Laurentium & Thom. Pagliarinos, 1717, f. N Ova hæc atque diffufa Commentatoris opera eft, quæ per fingulos Canones difcurrit, cum interpretes antehac juxtim atque alii de Jure Patronatus Autores in ipfis fere tituli de Jure Patronatus textibus fubfiftere, atque ad eorum illuftrationem reliquos canones transferre, vel hos ex illis explicare confueverint. Suafit hunc laborem fufcipiendum Noftro, præter amorem, quem in Jus Canonicum profitetur fin A gularem, gularem, ipfum, quo in Curia Romana fungitur, munus Advocati in Beneficialibus. Hinc videmus opus Clementi XI Pontif: Max. ut facrorum Canonum defenfori acerrimo, Bonarum Artium Patrono fummo, confecratum, quo, velut primitia Deo debita, ejus Vicario in terris offerretur, & ad Pontificium thronum commentaria in Canones accederent, e quo Canones procefferint. Privato quidem ufui primum quoscunque Canones Jus Patronatus concernentes in unum quafi locum redegerat, hoc inftituto, ut fingulis fuas conclufiones fubjiceret, easque tum rationibus, tum collectis Doctorum facræ Rotæ & refolutionum facræ Congregationis Concilii autoritatibus confirmare ftuderet, cafusque complures unicuique conclufioni adderet, quos argumentis, teftimoniis, rebusque judicatis illuftraret. Ex iftis collectaneis enatos præfentes commentarios tanto minus dubitavit in publicum edere, quanto gratius utiliusque futurum opus in foro Pontificio verfantibus, maxime ob Decifiones Rotæ Romanæ & caufas in facra Congregatione noviffume ventilatas, quæ hic primum publici Juris fiunt, merito reputavit. Itaque non tam exactior Juris Patronatus repræfentatio, quam potius doctrinarum de ifthoc Jure Canonicarum praxis in his voluminibus requiri debet, Nec, fi dicendum, quod res eft, videtur a Noftro melior ac diftinctior fibique magis cohærens Juris Patronatus tractatio expectari poffe, quam qualem a plerisque hujus argumenti Autoribus traditam habemus. Id enim fatis licet colligere ex Apparatu, ut vocat, feu potius difcurfu preliminari, de origine, definitione, & divifione Juris Patronatus, qui duabus paginis coarctatur. Ibi, poftquam Autores quosdam laudavit, Rocchum de Curte, Caf. Lambertinum, Paulum de Citadinis, Jul. Vivianum, Francifcum de Roye, Francifcum Fiorentem, Fraffum de Regio patronatu Indiarum, Jo. Petrum Fontanellam, Cardinalem de Luca, & Pitonii, Advocati, Præceptoris fui, opus de controverfiis Patronorum, quod brevi publicandum promifit; juris Patronatus originem ad Seculum V refert, Francifcum de Roye fecutus: Definitionem vero mutuatus eft a Roccho de Curte, quod fit Jus honorificum, onerofum & utile, alicui competens in Ecclefia pro eo, quod de Diœcefani confenfu Ecclefiam fundavit, conftruxit, vel dotavit ipfe, vel is, a que a quo caufam habuit: cujus definitionis defectus notavit Ill. Babmerus, Juris Ecclefiaft. Proteftant. P. III, p. 464. Dividit Jus Patronatus Nofter in Ecclefiafticum, quod vel de bonis Ecclefiafticis fundatum, & creatum fit, vel competat Clerico ratione fux Ecclefiæ: Laicale, quod Laico, five Clerico, ratione fui proprii patrimonii competat; & mixtum, quod partim de bonis Ecclefiafticis, partim de bonis patrimonialibus fundatum & creatum fit. Hinc ad cognofcendain Juris Patronatus qualitatem, docet, infpici debere qualitatem perfonæ præfentantis, non accidentalem,qualis eft Clericatus in præfentante ratione fucceffionis hereditariæ, vel confanguinitatis, fed effentialem, & quæ requiritur ad habendum Jus præfentandi. Porro autem divifiones Juris Patronatus addit, in familiare, feu gentilitium, hereditarium, & mixtum; item, in paffivum, per quod certi de certa familia præfentandi, & activum, per quod fit, ne quis beneficium conferat, nifi ad præfentationem talis perfonæ. Ifta certe vulgares Canoniftarum conceptus non tranfcendunt. Ipfi vero Canones per VI partes difpofiti funt ita, ut prima Pars contineat VII Canones Decreti Gratiani, cafus LVIII, fecunda, Canones Decretalium XXXI, cafus CXXXV, tertia, Canonem unicum Sexti Decretalium, cafus VI, quarta, Clementinarum Canones II, cafus X, quinta, Concilii Tridentini Canones XIII, cafus XXX, fexta, Canones XXV, defumtos ex Bullis, five Conftitutionibus Apoftolicis & ex Regulis Cancellariæ, cafus vero XXVIII. Prima pars Tomo I, altera Tomo II abfolvitur, reliquas partes Tomus III habet. Ne fpecimen defit, paucis indicabimus, quæ in P. I ad Can. III, in Toletano Concilio IV c. 37, qui eft 16 qu. 7 c. quicunque, Nofter fit commentatus. Primo omnium deducit e Canone conclufionem: Dotans Ecclefiam ipfe & ejus filii acquirunt in illa jus Patronatus, feu jus alimentorum in cafu inopia. Conclufioni teftimoniis Canonicorum, Rotæ aliquot decifionibus & refolutionibus S. Congregationis Concilii confirmatæ rationem addit: quia Dotator Ecclefiæ dicatur Pater; unde juxta leges civiles" ficuti filius, aut filia cogitur patrem alere, & tenetur nedum" -reverentiam, fed etiam vitæ fubfidium exhibere, fecundum" 1. fin. C. de bon. qua liber. & 1.5 C. de patr. poteft. ita Ecclefiain" patr.poteft. dotatam debere non folum honorem & reverentiam, fed &“ A 2 ali. |