Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

zich of verre van ons bevinden, of nooit in de natuur plaats hadden.

DAAROM is 't geen verwonderlyke zaak, dat de toeleg van Barfina te zamen met de manier daar zy die in uitvoerde, zulk een uitwerking op Ziphranes gehad heeft:Mannen van veel vafter oordeel, als volgens zyn doen aan hem is toe te fchryven, zouden 'er door kunnen misleid en in even zulke angsten als hy kunnen gevallen wezen; en die eens opgevat hebbende, even zoo moeilyk 'er van te geneezen kunnen zyn.

IN DEEZEN opzichten toond het lichaam een veel fchielyker aandoening als de Ziel: na eenige hevige pynen, als van de fteen, de, jigt, de podagra, ernstige tandpyn, en veele andere droeve toevallen in 't menfchelyk ges ftel uitgeftaan te hebben, roept de lyder zoo dra hy verligting krygt, met een hartelyke vreugd, 'Tis of ik in den Hemel ben! de pyn is over! en vergeet ook teffens de pynen die hy uitgeftaan heeft: maar de pynen daar de Ziel meede word getroffen zyn zeer langzaam in 't afneemen, en fchoon men al overtuigd word dat de oorzaak 'er van geheel verdweenen is, laaten ze echter eene hevige kwyning in de levensgeeften na, die ons nog lang aanhoudend by blyft, en, dik maals, nooit is wech te neemen.

DE REDE hier van is klaar; het lic haam, alleen voorzien zynde met zintuiglyke hoedanigheeden, kan niet langer lyden als het gevoeld; maar de ziel, daar hot geheugen eene der hoedanigheden van is

K 4

kan

kan niet geheel geruit gefteld worden, tot de Reede, welke wel zeker, maar niet to: min traaglyk, die geruststelling uitwerkt.

Waarlyk, wanneer wy eens die naargeestig. heid welke geleeden zielsfmerten ons nalaten kunnen, volflagen te boven gekomen zyn, en dankbaare gevoelens in ons gewaar werden, voor de herkreege ruft onzes gemoeds, zyn wy dubbeld gelukkig, en genieten de tegenswoordige zegens met een veel grooter, genoegen: en even als een verhongerd lichaam, 't geen met alle goed voedzel op 't fmakelykft voldaan is.

[ocr errors]

DOG dit kan alleen plaats hebben wanneer de rampen die ons overkwaamen niet toegekomen zyn door eenig laag en misdaadig bedryf van onze kant, en wy meerder om het misgedrag van anderen, als door het onze ongelukkig zyn; dan, en alleen dan, zien wy met een ogenblikkelyk genoegen de duiftere wolken verdryven, uit welken die onweders op ons nêergekomen waren, cn geven den verfchulden dank en prys aan den hemel, die ons bewaarde; dan verblyden we ons, en fmaken volflagen, de betere omftandigheeden daar we in gefteld wierden.

MAAR een Zipbranes kan zich met zulke vernoegende overwegingen niet vermaaken; - ook vind ik het in 't geheel niet vreemd, dat hy zynen toeftand als flegt, of zelf: flimmer als ze hem voorgefteld wierd, begreepen heeft; nog, dat hy niet als met veel moeite, heeft kunnen overtuigd worden alle gevaar te boven te wezen, gemerkt alle

[ocr errors]

e

die ronsom hem waren, 'er belang in hadden dat het zoo begreepen wierd.

In 't kort daar de Schuld plaats heeft, is de Vrees eigenaartig; Wý dugten natuurlyk, 't geen wy weten verdiendt te hebben.

WAT Barfina aangaat, men kan niet anders zeggen, of zy heeft haar rol heel wel gefpeeld; wegens de gevolgen kon zy niet befchuldigd worden: in het eerfte Bedryf van dit zoort van hachlyk Tooneelftuk was zy de beledigde; hy had lafen laag haare liefde befchimpt, en haar aan de gevolgen die de verbeeldings kragt, met duizend kwellende denkbeelden, over 't gemis van een verhoopt geluk in haar konden doen opkomen, overgelaten: zy gaf hem, op haare beurt, weder over aan zyne Verbeeldings kragt; - en die zoo onbezwaart niet zynde als de haare, gaf gelegenheid tot al het geen 'er gevolgd is; de Docters en Apothekers, 't verhaal van den vrind met zyn traktatie over de Venynen, en zelf de verfchyning van Barfina, zyn aan dat zelve voortbrengende vermoogen; hun beftaan en werking verfchuldigd; Voor 't overige is 't bekend dat, offchoon in gewoone ziektens, niets meer gebruikelyk is dan de menfchen te overlaaden met drogeryen, die men oneigentlyk mediçynen noemt, fchoon ze veeltyds de lichaamen welken ze moeften. behouden, bederven, echter, in gevallen van vergif, het gemeen gevoelen is, dat het aanftonds moet werden uitgeworpen of in 't

K 5

ge

beel niet. Zoo is hy dan door de verontwaar digde Barfina alleen bloot geftelt gewecht voor een angst die ze zynę blooheid wilde, aanjaagen, en dat gefchiedde,

-

met

een gevolg, 't geen niet alleen zyne fchuld, maar de laagheid en blooheid van zyne vreesagtige ziel deed kennen, en hem tot een voorwerp van ieders veragting maakte: en genoomen hy waare het flagtoffer van zyn eigene verbeeldingen, en van de mishandelingen der Docteren geworden, kan ik nog niet zien dat Barfina, maar wel zyne eigen misdryf, als de eerfte oorzaak van zyn dood, zou moeten aangemerkt worden; —

NIETTEMIN ben ik blyde, om harentwille, dat het anders is uitgevallen; want zoo hy wezentlyk geftorven ware, weet ik niet, of kwaadaardigen mogelyk niet wel inftaat zouden geweert zyn, om wreedelyk haar te verdenken, dat de wyn welke zy hem gegeven had wezentlyk vergiftigd was, en dat zy haar zelven in zekerheid had weten te ftellen, met een tegengif te neemen; en daar door bevryd was gebleeven van de gevolgen welken die teug in hem gehad had.

ALWAS zulk een uitftrooizel alleen al het gevolg geweeft van zyne dood, zou het een Vrouw van zulk een geaaardheid als zy, tot veel nadenken en kwelling hebben kunnen ftrekken. Ik gelooof ook, hoewel Elismonda hier niets van zegt, dat zy 'er een waar lee wezen over zou gevoeld hebben, zelf tor berouw hebbens toe.

[ocr errors]

Wy kunnen niet voorby, aan te merken, hoe waar het is, dat men van de dingen meeft den tyd oordeeld na den uitflag. dit geval bewyft het duidelyk. De groot fte onderneemingen, even als de mimfte verrigtingen, worden geroemt of mispreezen na ze wel of kwalyk flagen; Dus kan het alziend Vermogen, dat de verborgene gedag ten en voorneemens van onze herten weet en kend, alleen bewuft zyn, van het deugdzaame of gebrekkige dat 'er in plaats heeft.

[ocr errors]

HUDIBRAS (*) in zyn zonderlingen ftyl, geeft ons een zeer juift denkbeeld van t geen deswegens gedaan word volgens de we. reldfche vooroordeelen, (van verre gevolgt)

Hoe wel we iets overleggen mogen,
Kan egter, ons bepaald Verfland,
Den Uitflag niet vooraf betoogen
Van 't geen wy neemen by der hand.
Want, wat wy immer ooit bedreeven;
Wy roeiden flegts, terwyl het Stuur
Was in des Nootlots band gegeven;
Dat, veeltyds tegens de natuur,
Door Kleinigbeeden, Groote Zaaken
Een gants geringen Uitslag geeft,
Invoegen men geen' ftaat kan maaken,
Of, 't geen' cen' grootfchen Uitslag heeft,
Uit zulk een' aanleg is gefprooten;
De befte fchikking brengt niets voort;
Wanneer Fortuin de Hulk wil ftooten
Raakt Palmuur ftil overboordt.

(*) Hudibras een van de oudite engelfche Poëten,

Der

« VorigeDoorgaan »