per peculiares tantum characteres fyllabis & vocibus Textus adscriptos; postea vero per quatuor vel quinque lineas, propofita fuit. Quantum equidem fcimus, nemo has Notas, praeter NICOLAUM STAPHORSTUM in Hift. Ecclef. Hamb. diplom. Tomo III. Tab. II, p. 337. feq. fibi excutiendas fumfit. Caue vero exiftimes, Virum Clariff. hoc, quidquid eft argumenti, exegifle, vt potius primas duntaxat lineas duxiffe, & intra primordia fubftitiffe,videatur, ditiffima mefle WALTHERO noftro relicta, qui omnes artis fuauiffimae modos numerosque feliciter tradidit, quatenus fcilicet eadem punctis & lineolis conftat, quae vel totam & dimidiatam menfuram, quae noftratibus Tactus vocatur, denotant, vel characteres, qui duas, tres, pluresue Notas fimul comprehendunt, fignificant, prout illi genio faeculi accommodati fuere, addita atque ex hodiernis Notis facta explicatione. Neque defiderari paffus eft Ampl. Auctor interualla, amabiles véμas quibus canticum temperatur, longiores & breuiores curfus vnica fyllaba comprehenfos, iique fecundum Notarum numerum in ordinem redacti funt; vt adeoque antiquitatis amantes non poffint non veterem M eiusque compofitionem facile intelligere ac cognofcere; fiquidem haec collectio decem duodecimue Tabulas implebit, adductis in Scripturae Speciminibus integris Choralibus, verfibus & cantilenis.

Operae autem pretium fuerit, nonnihil de huius Lexici vsu in medium adferre, isque fequenti ratione inftituendus eft. Si tibi diplomata codicesue cascos verfanti verbum quoddam haud in procliui effe videatur, non eft, cur statim vadimonium deferendum effe putes, fed potius folerter rimari oportet, quaenam litterae obfcuro eiusmodi vocabulo infint. Deinde id genus litterae in fecunda arctiori columna, veteribus figuris fubiuncta, ordine alphabetico euoluendae funt. Litteris proinde eadem ferie, vt in contorto vocabulo occur◄ runt, repertis, non poteft non in eadem linea & in tertia minori columna obuia vox ipfa luce clarior fieri. Ne fuftra haec dixiffe videamur, fuccenturiabimus unum alterumue exemplum. Finge, veteris chartae initium ita se habere: 7 noie fce & idie tnit di prs & fii & fps fci, fiue in vetufto codice fequentem in modum legi: Qm fuu bom i reb e itia colere & fua cuiqia fuae & i fbditis n fine qd ptatis eft fi, f qd equ e Elodi: nihil aliud requiritur, nifi vt modo supra propofito Lexicon perluftres, quod nodum Gordium ita foluit: In nomine fanctae & indiuiduae trinitatis, Dei patris, & filii & Spiritus Sancti. Alterius exempli fenfus eft hic: Quoniam fummum bonum in rebus eft iuftitiam colere &fua cuique iura feruare, & in fubditis non finere quod poteftatis eft fieri, fed quod acquum eft cuftodiri. Duo tamen adhuc notanda funt I. tuarum partium eft, ne oculos ad

litteras

litteras tantum conuertas, fed fimul apices & extremitates figni, quo vocabulum quoddam innuitur, impenfe circumfpicias. Quemadmodum enim e. g. octodecim voces,quae unica littera i comprehenduntur & fex per qm denotatae in hocce Lexico occurrunt, compendium tamen fupra adductum ad vocem cohaerentiamque continuo affequendam vehementer accomodatum fuerit, nec est, cur diu torquearis, vtrum rói fignificet ibi, id eft, igitur, in, & quae funt alia; vel illud qm fibi velit quantumcunque, quidem, quoniam, reliqua. Quandoquidem vero II. hocce in Lexico omnes cafus, genera, tempora &c. contractarum vocum haud adferuata funt (nimiam enim libri molem fumtusque damnofos omni studio vitauimus) aequi bonique confules Lector beneuole & erudite, nonnihil tuismet cogitationibus & meditationibus relictum effe. Etenim fi fortean verbum illud, in quo mens tua verfabitur, cum omnibus litteris & fyllabis non illico obuiam concurrat, aderit tamen, velut e machina, alius Cafus vel Genus &c. quae verum obfcurae vocis fenfum luculenter declarabunt. Sic in Lexico praefenti non expreffa eft fii, filii, cum tamen haud exulent fi filius, fie, filiae, fim filium, & fio filio. Ex quibus facile intelligitur (ne quid iam de contextu magnarum difficultatum remedio praeftantiffimo dicamus) fi hoc loco fignificare filii, non autem fieri, licet & ipfum in iμ redactum antiquitus per fii innutum effe, exploratum fit. Denique huic operi immortale decus conciliant Alphabeta abfolutiffima & integra fpecimina fcripturae ex diplomatibus, chartis & Codicibus omnis aeui defumta, non folum accommodatiffima ad veram aetatem cuiusuis Codicis cognofcendam, fed & ad rectum iudicium de cuiuscunque Diplomatis & veterum Documentorum fide ferendum. Plura de infi

gni huius Lexici praeftantia & vtilitate dixit celeberrimus KOELERVS, Historicorum noftra aetate facile princeps, in praefatione huic operi praemittenda. Totum opus, a capite ad calcem, tabulis aeneis conftat, quod tanta veterum & infolitarum figurarum multitudo non aliter exfignari potuit. Licet vero hocce inftitutum quam maximos fumtus efflagitet, omnia tamen ita prouifa funt, vt operi iam inchoato faftigium, fauente Deo, imponi poffit. Ne vero Priuati a coëmendo hocce thesauro arceantur, bibliopolae impenfas fuppeditantes curabunt, vt & aequiffimo pretio proftet, & opus in duas partes diftribuatur. Quaeuis praeter propter centum viginti tabulas in aes incifas continebit, & prior quidem abbreuiaturas a littera A. vsque M. pofterior a littera N. vsque Z. cum omnibus fupra laudatis figuris, numeris, alphabetis & integris scripturarum fpeciminibus. De fumma Chalcographorum diligentia neutiquam dubitandum eft, quandoquidem folertiffimus Auctor non modo ipfe omnia delineauit; fed & prima illorum fpecimina omni cura atque ftudio, perluftrauit, vt adeoque vix vllum ára irrepere poffit.