" , deeze getrouwe Spiegel voor uw willende behouden, gy daar uit ziet wat misstal 'er in uwe Schriften is, en in 't vervolg dezelve verftandiglyk dekt, en wech neemt, » vaar wel ? " " Ik ben wel verpligt aan Mr. Politicq voor de permiffie die hy my gelieft te verleenen om zyne hekeling in ftilte te houden; maar 't zou een misbruik gemaakt wezen van zulk een byzondere goedheit 'er gebruik - van te maken: de moeiten die hy genomen heeft moet niet geheel te loor gaan; en of ik bekwaam ben of niet, om 't gene hy gezeght heeft te wederleggen, het zou in allen gevalle jammer wezen, dat hy 't genoegen niet en had, van zyn' Brief in druk te zien. Het Gemeen zal. 't beft kunnen oordeelen in hoe verre ik de geftrengheit, daar hy me meede behandeld, verdiene, of niet verdiene, en aan de uitspraak van hetzelve zal ik my gaarne gedraagen. Ik wil niet ontkennen, dat ik, in den aanvang van dit werk, gefproken heb van iniddelen, om myne Befchouwingen te kunnen uitftrekken, in Vrankryk, Italien, Duitsland, en andere vreemde Landen, en dat ik my toen vleide te kunnen doordringen tot de geheimen der Alcoves, Kabinetten en Legers; en meeftreffe te wezen van de geheimen in Europa, maar welken moeften daar meede verftaan worden? - die bekwaam en paffelyk waren voor 't oogmerk van eene Specta tri. trice. Nooit beloofde ik, nogh heeft iemant, denk ik, als deezen Brieffchryver, verwagt gehad, dat mynen arbeid gefchikt zou wezen om tydingkramers in de hand te werken: zoo die happige fchrokkers 't reght hebben, om te denken, dat ik voor hen werken moet, dan konden de Makelaars in Actien en Fondfen, ook wel denken, dat ik verplight zou wezen, om telkens een nette lyft te geven van de Pryzen der bui tenlandfche Effecten, en Wiffelcourfen. Verfcheide dingen daar hy van fpreekt zyn volftrekt buiten de zaak van eene Spectatrice; by voorbeeld het marcheeren van Legers. Het geven van Batailles. t Verwoeften van Steeden. 't Doorwaden van Rivieren; en diergelyken. Ik zou denken dat het my weinig paffen zoude, mynen tyd, of dien van myne Lee. zers, te fpillen, met de verhalen van zaken, die wy dagelyks, in hunne volflage omftandigheeden vinden in openbare Papieren, welken daar toe geschikt zyn. En, onaangezien dat, wil hy, dat ik ze zal uitpluizen: Ik moeft de geheimen ontfouwen, de verburgene beweegraderen, daar die groote werktuigen door aan 't gaan geraken, open leggen: hoe! heeft hy dat niet voor my gedaan? Staatzught, Gierig. beit, Wraakzught, hebben de Groote der Aarden eene Dolheit aangebraght: en dat is een zaak, die zoo weinigh geheim is, dat ieder die maar oogen heeft ze duidelyk K 4 ziet, ziet, en 'er, na zyne wyze van denken, over oordeeld. Ik ftaa toe, daar zyn draaien en keeren in Staatszaken, al te verborgen, om volgens de regels van het natuurlyk verstand aan te toonen, en nooit te bevatten, als door middel van zulker berighten, als hy ontkend, dat ik ontfangen zoude, uit de Kabinetten daar ze gefponnen zyn; — en die, mogelyk, indien ze bekend waren, van zoo weinig belang zouden wezen, dat men ze wel zoude mogen vergelyken, by die knoopen, welke de Kinderen in de Schoolen, in pak garen leggen, alleen om ze vervolgens door anderen weder los te laten maken. Dat zy zoo als het mooge; In zoo verre de Spectatrice, of iemant anders, ook bekwaam ware, om die duiftere gangen van 't Staatsbestier te doorkruipen, is de vraagh, of het niet onvoorzichtigh, en mogelyk gevaarlyk zyn zoude, dezelven te willen doorgraven, om 'er een' gemeenen wegh van te maken. Daar is een oud fpreekwoort in den mond van allen, teweten, alle Waarbeit kan wel, maar wil niet gezegbt wezen. Daar men by voegen kan, dat veele zaken wel billyk, en nodig kunnen zyn, die egter niet gefchieden mogen: . zoo het nu een van deeze zaaken mogten zyn, die van my begeert worden, zullen redelyke verstanden, de Spectatrice zeer wel weten te billyken, dat zy 'er zich niet over uitlaat. Indien eenige Prinfen met elkanderen, of met hunne onderzaten Kiekeboe willen fpeelen, wie onzer zal dan vrypoftig genoeg zyn, om het Gordyn wech te fchuiven, en de meenigte in te roepen, om te toonen wat 'er gedaan word? Wy gemee ne luiden moeten hooren, zien, en zwy, gen. Sommige geheimen hebben een' kwaden uitflagh, zoo dra ze geweten worden: en, kunnen, even als de gebouwen, die door toverkonft gezeght worden opgeright te zyn, niet te na gekomen worden, of ze verdwynen, ftorten in, en overftelpen den Nieuwsgierigen, of laten hem op een' akeligen grond alleen. Ik voor my wil niet onderneemen te beproeven, tot hoe verre, het vermogen van onzen befcherm-engel, de Vrybeit van de Drukpers, nogh gaan kan: maar ik ben verzekert, dat hoe beter wy ons regelen in ons byzondere leven, hoe meerder opentlyke zegeningen wy te waghten hebben; en hoe meer wy in ftaat zullen zyn om openbaare elendens te kunnen doorftaan. De yffelyken aanwas van dartelheeden in te korten, ten minsten te berispen, de zeden te verbeteren, en de wyzen van doen en laten dezes tyds, die ieder zegt te ontaarden, en ten verderve te loopen, tegen te gaan, zyn de groote, en ook de eenige oogmerken waar toe deeze Befchouwingen gefchreven worden: en de Schryffters vleiK 5. jen Jen zich, dat er nogh niets in is voortgebraght, of het kan in meer of minder kraght, tot dat groote oogmerk dienen. Veele kleine Gevalletjes, 't is waar, zyn 'er in verfpreid, maar dan moeten ze dienen, om den Regel die opgegeven was, als voorbeeldelyker wyze te verklaren en de fchoonheit der Deugd, zoo wel als de Yslykheit van de Ondeugd, te dieper in de Ziel van den Leezer in te prenten. Als wy eene begunftigde Drift willen uitroeijen, vereischt zulks de aileromzichtigste behandeling; en dat het op zulken wyze gefchiedde, dat de Perfoon die 'er meede bezet is, er zich over fchaame, zonder gebelgd te zyn over de ontdekking; en geen middel is daar toe kragtdadiger, als hem zyne eige neigingen, in het karakter van een ander te doen kennen. Dit dagt ik te moeten zeggen, tot verdediging van my zelven, en van myne konftgenooten in deeze onderneming; 't geen ik niet en twyffel, of zal opgenoomen worden, als een volflagen en voldoenend antwoord, tegens al de befchuldigingen, van Politico, voor het tegenswoordige; en teffens, om te dienen, tans nader by hem bekent zynde, om in 't vervolg in beter gedagten by hem te zyn. Ik wil hem wel toeftaan, dat het Publicq redelyker wyze, verlangen kan, om kennis te hebben van zaken, daar het alleen belang in heeft. Vooral in zulke landen, welken over heerd |