gelyk met een vergaring of menigte rondom om een Tooneel, of by een kwakzalver, waar de zamenpakking, en den aandrang vau allen, ieder voor zich zelven, belet, om voor by 't Toneel te komen.

INDIEN dit het geval mogte wezen, [gelyk ik zal gelooven tot men my van anders overtuigd,] kan men gemakkelyk, met redeneren, of een andere afleiding, de al te groote vlugheit van die deeldjes bepalen, en, als een vaft punt ftellen, om 't welke zy alleen hunnen loop mogen nemen.

De allervlugfte geeften kunnen gevat wor den, als vogten in eene chimifche werking, door ernstige overweging: - denken, zal ze een behoorlyk gewigt byzetten, en derzelve verftroofing verhoeden; maar dan moet het onderwerp even zoo wel vermakelyk als ernftig wezen: of 't verftand zou in gevaar kunnen komen, van in het andere uiterste te vallen, en door eene al te zwaarmoedige denking, onherstelbaar verfuft te worden.

DE FILOSOPHIE is derhalven, de arbeid, welke nooit de Perfoon die 'er zich aan overgeeft, vermoeien kan: al haare wegen zyn bestrooit met roozen, en hoe verder men die opgaat, hoe heerlyker gezichten zich voordoen, welke ons uitlokken om verder, en nogh verder voort te gaan.

Dat deeze Wetenfchap niet te afgetrokken is voor onze Sexe, om 'er groote vor deringen in te kunnen maken, kan door niemant ontkent worden; veel te veel bekende II. Deel. IV. Stukje. V Voor.

Voorbeelden, zoo van vroegere als later tyden, toonen 'er de zekerheit van aan.

Wie heeft niet gehoort van de berugte Hypatia, welke in de opentlyke Schoolen van Alexandrien, leffen over de Filofophie geleezen heeft, en van welker wysheit en welfprekenheit, St. Cyril, toen Biffchop daar ter plaatze, zoodanig verbaaft geftaan heeft, dat hy, het onmogelyk vindende, om haar tot zyne gevoelens en wyze van Godtsdienft over te brengen, niet geruft heeft, ter tyd hy haar het leven had doen verliezen: een daad om welke hy, in de later en mindere Wangeloovige eeuwen, op 't hevigfte is mispreezen geworden.

VEELE andere vrouwen hebben, even als deeze fchoone Griekfche Dame, een groote roem van kundigheit in die Wetenschappen behaald; maar wy behoeven in de oudheit niet te gaan zoeken, 't geen de tegenswoordige tyd met een volflagen bewys aantoont in de beroemde Laura, welke niet al, leen geredenkaveld, maar volflagen wederlegt heeft, al wat 'er voor 't hoogft geleert in Italien bekent was, en dat in zaken, en ontrent alle gevoelens, waar in zy verfchilden.

EENIGE takken van de Wiskunde zyn zelf zeer aangenaame en leerzaame bezigheeden voor jonge Juffers, byzonderlyk de Geographie, met welke zy de Wereld doorreizen kunnen, en van al deszelfs Landen en Plaatzen kundig worden, en overal nieu, we ftof vinden om de oneindige Wysheit van den Schepper te roemen en te aanbid

den,

den, welke over al de menigte van zoo verfchillende lugtftreeken heerfchende, die allen zich in 't byzonder zoo doed fchikken, als het best en bekwaamft is voor deszelfs in woonderen.

DE HISTORIEN moeften niet vergeten worden, dewyl het niet anders zyn kan of die moeten den Geeft oplettende doen we zen, ontrent die allerheerlykfte leffen, be wezen door voorbeelden: ---Het op: komen en ondergaan van Monarchien, het nootlot der Vorften, de oorfprongen van hun goed of kwaad fortuin, kunnen 'er in op gemerkt worden; de onderfcheidene gevallen, welke de worftelingen om de Vryheit, tegens willekeurige Dwingelanden, veroorzaakt hebben, en de wonderdaadige uitwerkzelen van den Heldenmoed van byzondere Perfoonen, zoo met de verdrukking in de dwingelanden te ftuiten, als met de opftanden van het Volk te doen ophouden geven een ruim Veld tot befchouwingen, en, ter zelver tyd, te veel vermaak, om neigingen over te laten, tot die nietige en laage uit, fpanningen, welke men tans tydkortingen

noemt.

MET deeze Wetenschappen wilde ik de jonge verstanden der Jufferen bezigh gehouden zien; Muficq, Danfen, en het lezen van Dichtstukken en Vertellingen, kunnen fomtyds tot verluftiging eens te pas komen, maar dit moeten de wezentlyke zaken van de opvoeding niet uitmaken. Echter moet alle Study, en alle uitfpanV 2

ning,

ning, gekoren worden, overeenkomstig de natuurlyke neiging en bekwaamheit van de Perfoon daar ze voor zyn moet:

ik

heb die bovengemelde maar genoemt als waardige bezigheeden voor den Geeft; andere zyn 'er, die mogelyk even zóó zyn, en die mede, of afgekeurt, of verkoren kunnen worden, door de geenen die de zorg van op te voeden is toevertrouwt, overeenkomftig met de reede, en het verstand, van de geenen die zy onder hunne zorgen hebben.

Alles waar ik op aandring, al wat ik geloof, dat Cleora, of iemant anders die het welzyn en befte van onze Sexe, en met ons van 't menschdom in 't algemeen, wenfchen zoude, is, dat de Talenten, die ons van den Hemel in de geboorte aanbedeeld zyn, niet begraven wierden, door eene verkeerde opvoeding.

Ik kan echter van dit onderwerp niet affcheiden zonder een tegenwerp te beantwoorden, welke ik heb hooren maken, tegens het onderwyzen van onze Sexe in byzondere wetenschappen: en die is, dat de fraaije wetenschappen ons afleiden van die weten. schappen, welken ons nodiger, maar zoo vol verlokzelen niet en zyn.

IK GELOOF dat veele welméenende luiden door dit voorgeven kunnen bedrogen wezen, hoewel hetzelve, onaangezien deszelfs fchynbaar voorkomen, zeer onrechtmatig is:

die aankwekingen van 't verstand, van welke ik gefprooken heb, zoo verheven als ze zyn mogen, zullen nooit ten nadeele

ftrek

Arekken van onze oplettenheit voor die mindere en lager bezigheeden van 't leven daar men zich niet van ontheffen kan in de verkering met de groote Wereld-- Zy zullen, eerder dan datze een Vrouw ongevoeliger zouden maken, als zy anders wezen zoude, haar, in het waarnemen van hare pligten, of 't geen ze te dcen mogte hebben, dubbel oplettende en zorgvuldig doen worden, om geene redenen tot verwytingen te geven, aan haar eigen geweten, en voorkomen dat anderen zich niet te beklagen hebbe, van door haare verzuimen, te hebben moeten lyden.

In een woord, het is volkomen aan de bekrompenheit onzer opvoeding te wyten, dat onze Mannen reden vinden, om niet voldaan te zyn over ons gedragh; of dat wy gelegenheit vinden om te diep te wroeten in het hunne; gelukkig zou het voor beide zyn, indien deeze, en fchier de eenige reede van al onze doolingen, eens verbetert wierde; en ik ben niet geheel en al hopeloos dat het niet te eenigen dage nogh zoo zyn zal.

De Jufferfchap zelve dunkt my, begint gevoelig te worden, over het ongelyk dat haar zoo lang gedaan is, en vind een leedig in haare zielen, 't welke zy aanvullen willende, hen, uit eige beweging, doed overgaan tot het opplakken van Schilderkonftige werken, tot Kabinetten, Stoelen, Vuurschermén, Speel-en Servies - tafels, en andere Huisraad-ftukjes die in vertrekken voegende zyn, dewelken vervolgens met Vernis

V 3

over