Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

mofchate, en Cort. Cinnam., zeer voordeelig was, doch deeze middelen waren egter niet zoo fchielyk van nut, fchoon de lyders teffens niet dan flymerige fpyfen en dranken genooten. Sommigen heeft hy gegeeven oly van amandelen of olyven met eenige droppelen ol. Cajeput., anderen liet hy gebruiken was, in de genoemde oly gefmolten, doch ook alle deeze middelen zyn niet toerykende bevonden, maar de Opiata, alle avond gegeeven, zyn voordeelig geweeft. Slymerige Pag. 188. clyfteeren zyn ook niet verzuimd. Sommigen zyn geneezen door het gebruik van warme zweetdryvende dranken, waar door fy in eene voordeelige uitwaaffeming geraakten, doch anderen konden niet aan het zweeten gebragt worden. Aan de Simaruba en Salab heeft hy niets byzonders gevonden, doch hy pryft een confery uit confectio anacardina, bol. armen., extr. op. theb, en balf. Locatel. Van het kalkwater met melk heeft hy geen byzonder nut gehad.

Pag. 204.

Pag. 208.

De toevallen, welke na deeze ziekte volg. den, als wateragtige zwellingen der beenen, de water-zugt, aamborftigheid, wierden geneezen door Aloë, met zeep vermengt, en in pillen gegeeven, ftaal, als ook bittere, verwarmende, en pisdryvende middelen.

By eene andere gelegenheid, wanneer de loop, en rooden-loop van eene gevatte koude, na koude en heete koortfen ontstaan was, waren de koorts-baft, bittere extracten en andere verwarmende en versterkende middelen, van het meefte nut. Blaartrekkende middelen, en warme pappen wierden insgelyks met voordeel Pag. 211. op den buik gelegd. Het poeder van de Lyf machia vermeerderde den loop, en maakte de

lyders

lyders onruftig; en de Schryver is sterk tegen dit middel (*). Poeders uit de Terra figillata, Pag. 213i Bolus Armena, Catechu, zyn zoo min voordeelig geweeft, als fyn gewreeve zwam. Meer nut bragt men te weeg door den Cortex Mangoftane en Pocgereba (†), doch ook deeze waren zoo nuttig

(*) De Hooggel. Hr. DE HAEN pryft, in tegendeel, in Ratione Medendi Tom. I. pag. 226. edit. Leid. dit middel fterk aan, waar van hy, door tien proeven, de voortreffelykheid heeft leeren kennen. Een purgeermiddel gebruikt zynde, heeft hy een dragme of vier fcrupels, van het poeder van de genoemde plant, des morgens en 's avonds laaten gebrui ken, en altyd bevonden, dat de ziekte, wanneer die niet veroudert was, en meer uit eene verslapping der ingewanden, dan uit eene andere oorzaak voortfproot, volmaakt binnen drie of vier dagen geneezen was. Naderhand heeft hy bevonden, dat dit middel in alle foorten van loop te ftaaden komt, wanneer de oorzaak door behoorlyke middelen overwonnen is, en de loop egter door de verflapping der ingewanden aanhoud. ibid. pag. 357.

(1) De Cortex Mangoftane, word genomen van een boom op Java, de Molukfche en Philippynfche Eilanden, die by LINNÆUS (Syft. Nat. Vol. 2. pag. 326. Ed. XII.) den naam draagt van Garcinia, foliis ovatis, pedunculis unifloris, naar GARCIN, die dezelve heeft befchreeven en afgebeeld, in Philofopb. Tranfalt. No. 431. t. I. In het algemeen fchryft men aan deezen baft toe, eene famentrekkende kragt, overeenkomende met de kragten van de Cortices granati, en pryft dien in den loop en rooden loop.

De Cortex Pocgereba, voor eenige jaaren uit America gebragt, heeft geenen fmaak, doch word in den loop zeer voordeelig bevonden, en daarom in deeze ziekte van de Americaanen gebruikt. Te Parys heeft men denzelven beproeft, en in de diarrbæá, dyfenteria, fluxus bepaticus voordeelig be

vonden.

nuttig niet, als de voorheen gepreeze midde Pag. 215. len. Het Extract van de Geum rivale is in wei

Pag. 217.

nigen goed bevonden, die alleenlyk eenen zeer geringen loop hadden. Het Extractum Cicuta verergerde de ziekte; doch de Brafiliaanfche boonen (Faba Pechurim) verdienen gepreezen te worden (+); elke lyder gebruikte van dezelven, des voor- en namiddags, telkens veertig greinen, na dat de maag en darmen eerst gezuivert waren: des avonds, de pynen zeer fterk zynde, namen fy een Opiaat. Anderen die den loop langer gehad hadden, moeften drie of viermaal 's daags dezelfde quantiteit gebruiken. In fommigen fcheenen fy, in de eerfte twee of drie dagen, den loop te vermeerde ren, doch op den derden of vierden dag stuitten fy denzelven gemeenlyk. Men kan dezelven ook in een aftrekfel, en, tot extract gemaakt, in pillen gebruiken; na het poeder doet het extract de beste werking.

By het openen der lyken heeft de Schryver niet alleen de darmen, maar ook alle overige buik- en borst-ingewanden bedorven gevonden. In eenigen was de binnenfte rok der dar

men

vonden. Drie oncen zyn voor eenen volwaffenen genoegzaam, en geneezen de ziekte binnen twee dagen. Dezelve veroorzaakt nog braakingen, nog afgangen. Comment. Lipfienf. vol. I. pag. 145.

(+) In Abhandl. der Königl. Schwedischen Akad. der Wiffenfchaften 1759. Heeft de Hr. Bäck deeze boonen omftandig befchreeven. De Hr. ZEtzel heeft dezelven met veel voordeel gebruikt, gelyk ook de Hr. ROSÉN. Men zie deszelfs Handleiding tot de kennis en geneezing van de ziekten der kinderen, pag. 178. Alwaar ik de Waarneemingen van de Heeren BACK en ZETZEL insgelyks heb voorgesteld.

1

1

[ocr errors]

men geheel verteert; aan de dunnen darmen wierden by veelen groote verstorve plekken ontdekt; en in 't algemeen waren de vliefen der darmen verdikt; doch de veerkragt derzelven in eenen goeden staat. Alle deeze lyders hadden den rooden loop, met eene ontsteekings- of rotkoorts gehad; doch in hen, die eenen flymerigen, lang aanhoudenden, loop gehad hadden, waren de darmen ook zeer flap, bleek, dun, en met lugt opgezet. De milt, lever, en het alvleefch waren verhard, en grooter. Deeze hadden noch zwaare pynén, noch eene ontsteekings-koorts gehad, en hun grootste ongemak beftond daarin, dat de dranken, welke fy gebruikten, aanftonds weder wechliepen, de kragten allengskens verminderden, en fy eindelyk zeer zagt ftierven. In die geenen, welke eene Pag. 218. aamborftigheid gehad hadden, waren de longen gemeenlyk verhard, en aan het bortvlies gegroeit, of ook met taaye flym opgevuld: hadden fy teffens veele fluimen opgegeeven, dan vondt men ook in dezelven verzweeringen, welker randen verhard waren; en, zoo fy te gelyk met eene heete koorts geplaagt waren geweest, waren de vaten der long gemeenlyk vol bloed. De gal was weinig verandert, ja, by de meef-Pag. 219. ten was dezelvé natuurlyk; in fommigen wierden in de galblaas fteenen gevonden, welke beletten, dat de gal uit de blaas komen kon, zoo dat dezelve geenzins als eene oorzaak deeżer ziekte aan te merken was; daar dezelve veel eer moeft gezogt worden in de belette uitwaaffeming.

Verscheide aanmerkingen omtrent de water- Pag. 224, zugt, heeft de Schryver aangetekend. In meêr V. Deel. 1. Stuk.

F

dan

dan twaalf lyders, die aan de buik-waterzugt geftorven zyn, heeft hy niet tweemaal de lever verhard en vergroot gevonden; en in anderen, by welken de lever zeer groot, hard, en door veele verzweeringen aangedaan was, geen wa ter in den buik waargenomen, en daar uit befluit hy, dat de oorzaak van de buik-waterzugt in de ontaarting van andere deelen moet gezogt Pag. 226. worden. In eenen Musquetier ontstondt de borst-waterzugt van eene verzweering agter het fleutelbeen, waar door de omleggende aderen Pag. 229. en watervaten gedrukt wierden. Het rykelyk gebruik van water kan niet aangemerkt worden, als eene oorzaak van de waterzugt, doch een al te fterke minnenhandel kan hier veel toebrengen, gelyk dezelve ook veroorzaakt word door te rug gedreeven schurft, en eene verftopping der gewoone ontlastingen van bloed.

Pag. 233..

Wanneer deeze ziekte een gevolg van de koorts was, liet de Schryver de lyders eerst een braakmiddel gebruiken, en den daar aan volgenden dag een buikzuiverend, vervolgens middelen tegen de koorts met de kina, geduurende vyf dagen, dan wederom een braakmiddel, en eindelyk den koorts-bast met bittere zaaken. Sommigen, die niet konden aan het braaken gebragt worden, wierden door fterke Pag. 238. afgangen geholpen. De Genifta, Scilla, en andere gebruikelyke middelen, heeft hy vrugteloos beproefd. Het wryven met zagte, warme, doeken, heeft de geneezing bevordert; fomtyds is het wryven met boom-olie ook nuttig geweeft. Het extract van de Cicuta is met voordeel gebruikt, wanneer men verhardingen in den buik kon bemerken; het pulvis radicis colchici was insgelyks in dit geval van groot nut.

« VorigeDoorgaan »