Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

dat guedt Espit 1) a° 1534 (H., G. Oudhh. 376).

Gesl.: de Enspit a° 1326 (H., Arnh. Oudhh. II 86). v. der Espiec (in columpna Ede) a 1339 (H., Burg v. Nijmegen 18).

Dit goed ziet men in 1473 opgeteld onder verscheidene plaatsen tusschen Scherpenzeel en Oldebroek, wier bewoners te Arnhem, denklijk aan de stadsbolwerken, moesten komen graven. Als Mr. C. A. Nairac (vgl. Alg. Regr. Nav. dl. XXI-XXX, op den naam) in zijn »Nog een oud hoekje der Veluwe" bl. 21 zegt, dat dit goed 't zelfde is als de havezate Espeet, waaraan 't adellijk geslacht v. Espete zijn naam ontleent; dan ziet hij voorbij, dat voor Schrassert's de Espete a° 1227 (zie Bo. 362b, noot ee) bij Bo 362a gelezen wordt v. Elspete; eene lezing, die ook door Sl. bl. 507 is gevolgd.

Elst, OB. Volg. Slicht. Tooneel 33a de begraafplaats van St. Willebrord (739), den stichter zijner kerk, en van St. Werenfried. De major domus Karel Martel gaf in 725 (Sp. III 377, 8) of 9 Juli 725/6 (Nav. XXXIII, 205), ten behoeve van Utrecht's bisschop Willebrord, aan de kerk te Marithaime, in de gouw Betuwe, gebouwd ter plaatse waar het slot gestaan had, de villa Eliste, die de eerst aan den Frankischen koning verbonden, daarna tot de ongeloovigen afgeweken graaf Everard weleer bezat. Diens goederen toch, verbeurd verklaard, door koning Childebert III a° 695/711 aan zijn groothofmeester Pepijn van Herstal geschonken, behoorden tot de erfenis van diens zoon Karel Martel. Alzoo:

villa Eliste of Marithaime a° 725 (BM 196); Sp. III, 362, die ibid. bl. 79 van Marithaine gewaagt).

(villa) Eliste in loco Marithaime,

a° 726 (Sl. 9).

Marithaim(e), Eliste alio nomine

ecclia in) Elste a° 896 (ib. 68) a° 1419 (H., G. Maandw. I, 193, 5;
Maalt. 163, 4).

Eleste a 1028, 50 (HZ I, 50, 2; Sl. 154) a° 1105 (HZ I 61).
Elst a 1088, 1178, 1276/81, 1303, 31 (Sl. 193; Bo 230b; Sl. 341, 6,

942; N. I, 104, 267) a° 1409, 90, 1549, 67, 9, 82 (N. III, 293;
GV 1882 bl. 17; HB 1883 bl. 242; Tijnsbk bij Sl. in N Bijdr. I;
H., G. Maandw. II, 121; MS. -Acta Geld. Syn. 6-8 Juni).
Eylst a° 1356 (N. II, 88).

Adject. Elstensis a° 1178 (Bo 231b; Sl. 346), Elstedensis ao 1312 (N. I, 128, 9), Elsterbroeck a° 1442 (GV 1882 bl. 11), -bosch a° 1843 (Aa). Te Mastenbroek ligt een goed den Elst a° 1389 (Charter Kamper Weesh. n° 1.

1) Vgl. Esperlecq a° 1597 (H., Stukken I 128), in dat jaar ook als Elsperlecq. voorkomend (ib. 161).

Emmer, bp o Steenderen (HB 1882 bl. 5):
(in) Eimi? a 1200 (Sl. 397, 1132).
den Emer a° 1358 (GV 1882 bl. 165).
den Emmer a° 1385 (GV 1886 bl. 11).

Sl. 1133a gewaagt van De Emmer.

Een gesl. v. Emmeren a° 1366, 1482, zie Cam. III 637, Cat. no 680a. Empe, bp o. Brummen, in Noord- en Zuid-Empe onderscheiden, -: Suthempe a 1047 (Bo 119; Si. 160; BM 183, of Emperbrugge (Aa). Vgl. Nom. Geogr. Neerl. I, 141.

Nordempe a 1285 (Sl. 1051), Noertempe a° 1405/17 (VA 250, 6), Noert-, Nortt Empe a° 1451, 9, 62 (Cat. n° 476, VA 294; Cat. n° 1890), Noord-Emp a° 1601 (Markeboek v. Voorst in N Bijdr. I, 211), Noort-Empe a° 1623 (Cat. n° 1446), Noord-E. a° 1677 (VA 51). Empe a 1329, 1448, 1518, 36 (N Bijdr. I, 219; Tijnsboek v. Voorst; H, G. Oudhh. 152; N. VI, 3 bl. 1102).

Empte a 1414 (N Bijdr. I. 220).

Emp omstr. 1444 (v. Riemsdijk, Engelanderholt, Bijlage U, bl. 24) a 1518 H., G. Oudhh. 152).

Het huis Eempt a° 1741 (TS 512).

Adject. Noert Emperbroic a° 1405/17 (VA 250, 61), Empermark a° 1448 (Tijnsbk v. Voorst), Emperbeek, Empterbrug (Aa).

Gesl. v. Empe a° 1266, 1337, 40 (A, 21, 55; Cam. I 82).

In Arnsberg stroomt eene rivier Empe of Empede, waarlangs het gehucht Die Emper- of Enneperstrasse ligt.

Ligt bij 's Hertogenbosch een dorp Empel (zie Nom. Geogr. II 24): in T. v. E. leest men: »Inden j. o. H. Mcccc en drie is ghec. her luze van den Empel en versochte sijn leen liggende to neder Elten en is geh. dat g. to Empel" enz. In 1422 heet het dat empelsche gued (ib. 171), in 1442 dat erve geh. Empellguet (ib. 173).

Emst, bp o. Epe:

(die pape van) Emze a° 1255/6 (Bo 513b).

die buerscap van Enpse a° 1410 (H., G. Mk I 171).
Empse a 1448 (Tijnsbk v. Epe, N Bijdr. NR. I 29).

Emse a 1575, 1603 (Regrs 12, 24).

Eems a° 1637 (ib. 86).

Adject. Empser enge, marck a° 1418 (Tijnsbk v. Epe).
Emster marke a° 1637 (Regrs 86).

Empster encktiend a° 1731 (ib. 284).

Gesl. v. Emse a° 1243, 85 (A 19; Sl. 644, 1051), v. Eimse, a° 1307 (v. Riemsdijk, Engelanderhout bl. 46), v. Emsze a° 1329 (ibid.), v. (der) Emese a 1357, 9, 60 (Cam. II 477, 659, 754), v. der Emeze a° 1364 (ib. III 368), v. Emss, Empst a° 1534 (H., G. Oudhh. 392, 6). Ook benoorden Dulmen (Munsterland) ligt een dorp Empse.

Engeland, bp o. Beekbergen, op Midden-Veluwe:

villa que dicitur Englandi in pago Felum a° 801 1) (Bo 11; BN ; Sl. 24) Engelant a 1227 (Bo 362; Sl. 507) 2).

Englant a 1352 (N. II, 55). Ook Sl. 1133 noemt de plaats England.

Hierbij :

Engelanderholt.

Engelaute a 1227 (Sp. IV, 236).

Ingelhaute a° 1227 H., Arnh. Oudhh. II 59).

Englander holt a° 1314, 20 (Sp. IV Cod. Dipl. p. 43) ao 1405
(holte) H., Roozendaal 94, 5), a° 1449 (holt) H., Stukken III 27).
Hengellerholte a° 1339 (Cam. I 65).
Enghelerholte a° 1344 (ib. bl. 126).

Engellanderhollt a° 1357, 94, 1563 (v. Riemsdijk, Engel. Bijl. A bl. 3,
B bl. 4, G. bl. 47), -holdt a° 1620 (ib. bl. 394).
(tot) Engelerholte a° 1362 (Cam. III 129).
Enghelander-hout a° 1392 (H. Arnh. Oudhh. II 59).
Engelanderholt a° 1405 (H., Roozendaal 103).

Thynglerholt a° 1426 (ib. 188).

ten Holte omstr. 1426 (v. Riemsdijk bl. 38, noot).
Engeler Holt a° 1438 (Hard. II 33).

Engelreholt a° 1448, 9 (H., Arnh. O. II 64, 57).

Engeller holt a° 1565 (H., Stukken III, 11).

In 1611 is sprake van Brucheler ofte Engelanders holtmarck (v. Riemsdijk 193) Engelander merckt (Regrs 57; v. Riemsdijk 192).

=

De tegenwoordige naam van het bosch is Bruggelen [a° 801 silva que dicitur Braclog (Sl. 24) J.

1) Nog vier gehuchten Engeland worden in Nederland aangetroffen. A° 301 op de kaart van het Frankisch tijdvak in BM le druk, is in den 2en druk niet in 801 verbeterd. Dit oord kan onmooglijk vernoemd zijn naar Alianora van Engeland, gemalin van hertog Reinald II van Gelre († 1343), wat bijv. Slicht., Geld. Gesch. bl. 58 stelt.

2) Zal vermoedlijk Engelaut moeten luiden, omdat Sp. gelijktijdig Engelaute heeft. En behoort dan tot Engelanderholt.

Enspijk, o. Deil, Tielerwaard: over de Linge, —: (pastura) Inspihe (genit.) a° 1129 (Sl. 244).

Inspic ao 1148 (ib. 284, 5) a° 1210 (ib. 433).

Inspyc a° 1166 (ib. 313), -spijc a° 1231 (ib. 542).
Einspich a° 1224 (ib. 481).

villa Enspic a° 1261 (ib. 831), -spick a° 1553, 81 HB 1882 bl. 140; H, Stukken IV 337), -spyck a° 1568, 1800 (H., Stukken I, 323; Sp.).

Enspieck a° 1486, 95 (HB 1883 bl. 247).

Ensbeck a° 1539 (H., G. Oudhh. 234).

Heynspieck a° 1582 (H., Stukken IV, 331).

Enspyk of Elspyk a° 1741, 94 (TS, GB) a° 1843 (Aa).

Gesl. v. Inspihe a° 1129 (Sl. 243), v. Heinspic a°. 1244 (ib. 648).

Over-Veluwe:

Epe, ecclesia Eep a° 1176 (Sl. 333) a° 1521, 37, 69, 89, 1654 (H.,

G.

Mk II 527; N. VI, 3 bl. 1127; H., Stukken I 334;
Slicht. Tooneel 110b).

in Epe a° 1176 (Bo 224; Sl. 333) a° 1276/81, 1339, 44,
59, 60, 1418, 60, 3, 1527, 32 (Sl. 943; Nom. Geogr. II
154; Cam. I 127; II 639 enz.; Tijnsbk v. Epe; H., G. Mk
II 71, 354; D 162; Hard. II 68).

de Eepe a 1176 (Sl. 333), a° 1473, 1576, 1615 (H., Kron. v. Arnh. 49, 263; Stukken III 88).

Eppe einde 13de eeuw (Nom. Geogr. Neerl. II 151).

Eeep (sic) a° 1561 (H., Kr. v. A. 125).

Gesl. v. Epe ao 1546 (H., Arnh. Oudhh. II 219), v. Eep ao 1546 (H., Oorspr. Hof v. Geld. 1793 bl. 35).

TR. heeft a° 1496 een gesl. Epe zonder voorzetsel (D 640). Te Haarlem ontmoet men v. Epen. In M. v. E. 87 is omstr. 1450 sprake van bona dicta ape sita prope dottinchem.

Epse, bp o. Gorsel, in Bijdr. IV 75 nog a° 1773 omschreven als eene Geldersch-burgerlijke, Overijselsch-kerklijke (tot Deventer behoorende) ge

meente.

Epse a° 1240, 66 (bp, villa), 75, 87, 1348, 61 (A, 9, 21; Sl. 623, 870, 940, 1095; Cam. II 34; III 58, 60) a° 1424, 1617 (Bijdr. II 81; VA 268).

Epze a° 1340 (Cam. I 91).

Eppe in par. Daventriensi a° 1405 (VA 254).

Eps in den kerspell van Dev. a° 1465 (ib. 283).

boerschap van IJpseren a° 1502 (E 171).

Adject. Epsermarke a° 1434 (C 25); den IJpserenweert a° 1502 (E,171); IJpserbruyck (= broek), werdt a° 1504 (E 202, 3), Ipser of Epserweerd a 1750 (Regrs 303).

Gesl. v. Epse a° 1287 (A 30).

Erentel (Groot-), landgoed o. en bez. Nijkerk.

(to) arentol, Aerentel omstr. 1400 (T. v. E. 136, 60, 1).
dat guet to Erentel omstr. 1400, 34 (ib. 137; N. IV 116).

bp Erentall a° 1534 (H., G. Oudhh. 380).

(Groot) Erentael a° 1621 (Regrs 61).

Gesl.: v. Oerentel omstr. 1400 (T. v. E. 136); v. Erentel it. (ib. bl. 140).

Erichem, bij Buren:

Ermkina a° 850 (Bo. 27; Sp. III 124 1); BM. 202; BN).

Ermenkina a° 850 (Sl. 42).

Erchem 2) a 1046 (Bo. 124; Sl. 162), a° 1532 (perkam. aktebrief des Kommandeurs v. St. Jan te Buren, in Nav. XXV, 523).

Erkum 14de eeuw (Marcellini Vita S. Suidberti, bij BM 199 noot 3) a 1773 (Trouwbk. v. Ek).

Arichum ao 1654 (Slicht. Tooneel 95a).

Alting (Germ. Inf. P. II p. 13) vindt hier Arnle uit een giftbrief a° 1134 (zie Bo 183; Sl. 248) terug; en hierop doelt denklijk v. W., als hij (Wrdbk) verklaart dat Erichem juist in 1134 reeds bekend was 3).

Volksuitspraak: Erkum of Erkem. Vgl. Adrichem, bij verkorting ook Arkum (Aa). In de Grp Z. (bij Doesburg) lag in 1559/79, 85, 9 Aerchem (Kalender of Memorieboek van Doesburg).

Gesl. v. Erkom (te Tricht). Ook denklijk v. Arkum a° 1442 (H., Roozendaal 308); v. Arcum a° 1449 (F 311).

1) Niet Adelricheim" (a° 800), zegt Sp. III 362; want zóóver ging de Betuwe niet". Zie bij Erlekom. Als verschillende lezingen van Ermkina geeft Bo 27, n. f. Ermenkana (Joh. a Leidis, Heda), Ermikina (Scriverius), Ermelina (MS. Zul.).

2) BN wil dit Erchem nevens Archeim der Laureshamsche tijnslijst, in Salland gezocht hebben. Vgl. echter Sl. (bl. 1120), die Archeim, in onderscheiding van Erchem, in de Betuwe plaatst.

3) Met dit Arnle weet Sl. geen weg, bl. 1120 vragend of het in de Betuwe, dan wel o. Arnhem te zoeken zij.

« VorigeDoorgaan »