C. PLINIVS. RV FINO

SVO S.

38

FAlfum ef nimiram quod creditur vulgò tefta

menta bominun ipsculum efie morum: quum Domitius Tuilus loge melior apparuerit mor teqiảm viti. Nam quum ie castādam præbuif fet, cliquit filam haredem, quæ illi cum fratre coin munis, quia geni.am fàtre adopiauerat. Profequutus eft nepotes plurimis iucundiffimifq.a legais.profequutus etiam pronepotem. In furmă.omnia pictate pienfim? ; ac tanto magis,quoniam inexp data funt. Ergo vari tota ciuitate fermones alii ficum, ingratum, imme. morem lequuntar,feque ipfos, dum infectantur ilum,turpilimis confeftionibus produnt,qui de illo vt de patre,auo,proauo,quafi orbi, queranturtala contra hoc ipfum laudibus ferunt, quòd fi fuftratus improbas fpes hominum, quos fic decipere pro moribus temporum,prudentia eft. Addunt etiam non fuifle ei liberum, alio teftamento mori.neque enim reliquiffe opes filia,fed Curt manci- reddidiffe, quibus auctus per filam fuerat. Nam piaperolus *Curtius Mantia perofus generum fuum Domitium Lucanum(frater et Tulli fub ea conditio ne vt film eius,neprem fuam, inftitueret hæredem,fi effet manu patris emiffa. Emifera: pater, adoptadtrat patras atque ita circunfcripto teltamento, confors frater in patris poteftate emancipatam filiam adoptionis frande reuoca uerat, & quidem cum opibus ampliffimais. Furt alioqui fratribus illis quati fato datum va diuites fieret inuitiffimis à quibus facti funt. Quinetiam Domitius Afer, qui illos in nomen aflumput,re

liquit teftamentum ante o&to & decem annos nuncupatum : adeóque poftea improbatum fibi, vt patris eorum bona profcribenda curauerit. Mira illius afperitas,mira felicitas horum, illius afperitas,qui numero ciuium excidit, quem focium etiam in liberis habuit: felicitas horum, quibus fucceffit in locum patris, qui patrem abftulerat.Sed hæc quoque hæreditas Afi.vt reliqua cum fratre qua fita,tranfmittenda erant filiæ fratris à quo Tullus ex affe hæres inftitutus, prælatúfque filiæ fuerat,vt reconciliaretur. Quo cóciliaretuts laudabilius teftamentum eft, quod pietas,fides, pudor,fcripfit: in quo denique omnibus affinitatibus pro cuiufque officio gratia relata eft, relata & vxori. Accepit ameniffimas villas, accepit magnam pecuniam vxor optima & patientiffima:ac tanto melius de viro merita, quanto magis eft reprehenfa quòd nupfit Nam mulier natalibus clara, moribus proba, atate decliuis, diu vidua, mater olim, parum decorè fe quuta matrimonium videbatur diuitis fenis ita perditi morbo,vt effe tædio poffet vxori, quam juuenis fanúfque duxiffet. Quippe omnibus mebris extortus & fra&tus, tantas opes folis oculis obibat:ac ne in le&ulo quidem, nifi ab aliis mouebatur.Quinetiam (fœdum miferandumque diAudentes lauandos fricandófque præbebat. Auditum eft frequenter ab ipfo , quum quereretur de contumeliis debilitatis fuæ,fe digitos feruorü fuorum quotidie lingere. Viucbat tamen, & viuere volebat: fuftentante maxime vxore,quæ culpam inchoati matrimonii in gloriam perfeue rantiâ verterat Habes omnes fabulas vrbis. nim funt venales tabule Tulli,expe&tatur auctio.Fuit

hortis,

lætentur,

enim tam copiofus, vt amplifsimos hortos,codem quo emerat die inftruxerit plurimis & antiquifsimis ftatuis. tantum illi pulcherrimorum operum in horreis, quæ negligebantur. Inuicem tu,fiquid iftic epiftola dignum, ne grauare fcribere. Nam cùm aures hominum nouitate * lætantur, tum ad rationem vitæ exemplis erudimur. Vale.

Argumentum.

Excufat fe quod triftis fcribat, quoniam ex stu dijs folatium inueniat,& librum emendandum Maximo mittit: in quem rogat vt pro fe intentionem intendat.

C. PLIN. MAXIM O

S VO S.

19

BT gaudium mihi & folatium in literis: nihílque tam lætum,quod his lætius. nihil tam trifte,quod non per has fit minus trifte. Itaque & infirmitate vxoris, & meorum periculo, quorundam verò etiam morte turbatus, ad vnicum doloris leuamentum ftudia confugio, quæ præftant vt aduerfa magis intelligam:fed patientius feram. Eft autem mihi moris, quod fum daturus in manus hominum,antè amicorum iudicio examinare,in primis tuo. Proinde, fi quando, nunc In librumeu, intende*libro, quem cum hac epiftola accipies: quia vereor ne ipfe,vt triftis,parum intenderim. Imperare enim dolori vt fcriberem potui, vt vacuo animo lætóque, non potui. Porro vt ex ftudiis gaudium, fic ftudia hilaritate proueniunt. Vale, ARG.

1 Mirabilem Vadimonis lacum per epistolam ante oculos Gallo ponit: cuius tam formula rotunditatem & aquæ medicinam, quàm plures innatantes ac flu», tuantes infulas admiratur.

CPLINIVS GALLO

Α

20

12 nofcenda iter ingredi, tranfmittere mare folemus: ea fub oculis pofita negligi mus: feu quia ita natura comparatum, vt proxi morum incuriofi, longinqua fe&temur: seu quòd omnium rerum cupido languefcit quum facilis occafio eft feu quòd differimus, tanquam fæpe vifuri quod datur videre, quoties velis cernere, Quacunque de caufa, permulta in vrbe nostra, iuxtâque vrbem nou oculis modò,fed he auribus quidem nouimus:quæ fi tuliffet Achaia, AEgyptus, Afia, aliave quælibet miraculorum ferax commendatrixque terra,audita,perlecta,lustratáque haberemus. Ipfe certè nuper, quod nec audieram ante, nec videram, audii pariter & vidi. Exegerat profocer meus vt Amerina America. prædia fua infpicerem. hæc perambulanti mihi oftenditur fubiacens lacus, nomine Vadimonis, fimul quædam incredibilia narrantur.perueni ad ipfum. Lacus eft in fimilitudinem iacentis rota circumfcriptus,& vndique æqualis, nullus finus, obliquitas nulla, omnia dimenfa, paria, & quafi artificis manu cauata & excifa. Color cæruleo albidior,viridior,& preffior fulphuris odor, faporque medicatus,vis qua fracta folidatur. Spa- phure tium modicum, quod tamen fentiat ventos, &

preftior fa

1

corbula onerariis,

Au&ibus intumefcat.Nulla in hoc nauis (faeer enim eft)fed innatant infulæ herbida, omnes arundine & iunco teâæ quæque alia fœcundior palus,ipfáque illa extremitas lacus effert. * Sua cuique figura, vt modus:cun&is margo derafus, quia frequenter vel littori vel fibi illife terunt terunturque. Par omnibus altitudo,par leuitas: quippe in fpeciem carinæ humili radice defcendunt.hæc ab omni latere perfpicitur: eadem aqua pariter fufpenfa & meria, interdum iun&a copulatæque & continenti fimiles funt: interdum difcordantibus ventis digeruntur: nonnunquam deftituta tranquillitate fingule fluitant. Sæpe minores maioribus, velut cymbula onerariæ, adhærefcunt fæpe inter te maiores minoréfque quafi curfum certaménque defumunt, rurfus omnes in eundem locum appulfa, quà fteterunt, promouent terram, & modo hac, modò illac lacumreddunt auferuntque: ac tum demum quum ahuntur. medium tenuere,non contrahunt. Conftat pecora herbas fequuta,fic in infulas illas, vt in extremam ripam,procedere folere, nec prius intelligere mobile folum, quàm littore abrepta, quafi illata & impe ita circumfufum vndique lacum pauent.mox quò tulerit ventus egreffà, non magis fe defcendiffe fentire, quàm fenferint a fcendiffe.Idem lacus in flumen egeritur, quod vbi fe paulifper oculis dedit, Греси mergiturs altéque conditum meat ac fi quid antè quam fubduceretur,accepit,feruat & profert. Hæc tibi fcripfi, quia nec minus ignota quàm mihi, nec minus grata credebam.nam te quoque,vt me,nihil æquè ac naturæ opera delegant. Vale