Den tegenwoordigen Staat en voortgang der Geleerdheid, fchone Konsten en Wetenschappen, nieuwe Ont- I CH ་ Toen wy oen wy, nu zes Maanden geleden, een aanvang van onzen tegenwoordigen Letterarbeid maakten, konden. wy ons naauwlyks beloven, reeds zo spoedig zo veel goedkeuring van en aanmoediging in denzelven, van zulken, onder het geveffend deel onzer Landgenoten, wier oordeel van het hoogste belang voor ons moet zyn, te zullen ontvangen, als wy, zedert, en tot dus verre, het genoegen bädden, te mogen ondervinden. Wy gaan dus, na het fluiten van een corfle halfjarig Deel, met onze laatfie uitgegeven Nr. 26. even rustig, ja zelfs blymoediger, en in een meer gegrond vooruitzigt van eenmaal naar vollen wensch, in deze onze moeylyke onderneming, te zullen flagen, dan wy eerst begonnen, met het Schryven van enen Algemenen Konst- en Letter-Bode voort; terwyl wy ons op nieuw, zo in de gunste van het weetgierig en onderzoek lievend Algemeen, als in die van onze meer gevorderde en Geleerde Landgenoten in byzonder, op het gedienfligst aanbevelen; en den zodanigen, onder de laatften, als ons, van tyd tot tyd, met hunne vriendelyke Berigten en belangryke Bydragen wel hebben gelieven te verpligten, daar oor onzen opregten dank betuigen: ons zelven vleyende, dat het gebruik, 't geen wy van de ingezondene ukken gemaakt hebben, gepaard met het nuttig einde, 't geen zy, langs dien weg, ons helpen bereiken, deze onze begunfligers zal aansporen, om ons, by aanboudenheid, meer en meer hunnen bysland te verlenen, en anderen uitlokken, om hun spoor, in dezen, te volgen. Voorts agten wy het nog ongepast, nog ondienstig, om, by deze gelegenheid, aangaande ene en andere verdere vyzonderheid, tot ons Blad betrekkelyk, den Lezer te berigten. By het uitgeven van ons voorlopend Berigt of Profpectus, fchroomden wy geensins rondborstig te bekenmen, dat de eerfte inrigting van dit ons Letterkundig Tydfchrift, ons, in genen dele, boven alle verbetering en verdere volmaking toefcheen, en verklaarden steeds genegen te zullen zyn, om zodanige, als onze eigene ondervinding, in de bearbeiding, of de vriendelyke aanwyzing van anderen, ons daar omtrent, in 't verolg, zouden mogen aan de hand geven, geredelyk te volgen. Reeds hebben wy, in meer dan een opzigt, overeenkomftig met die verklaring, gehandeld Dus hebben wy, by voorb. ons gaarne naar den door kundigen ons gegeven raad willen gedragen, met, onder den Rubriek van Nieuw uitkomende Boeken, enz. ons niet enkel te bepalen tot het opgeven der bloote Tytels van dezelven, zo als ons eerfte plan was, maar 'er reeds fpoedig en voortaan ene korte opgave van derzelver voornamen inhoud beginnen hy te voegen, nevens de beoordeling daar over van de beste en meest geagle Journal-schryveren, ten einde dit Artykel van des te meer nut en belang voor den Lezer te maken. En fchoon, wel is waar, deze bredere melding, tot dus verre, nog maar alleen, doorgaans, en, in enige weinige gevallen uitgezonderd, omtrent de Uitlandfche Boeken en Gefchriften word in agt genomen, hoopt men egter met den tyd, ene uitgebreidere opgave van nze Inlandfche, immers van de voornaamste Werken, of meest verdienstelyke Schriften onder dezelven, te aullen kunnen mededelen: terwyl intusschen onze Journalen, die in veler handen komen, by de meesten van onzen Lezeren dit gebrek kunnen vervullen. Met opzigt tot het Toneel-Nieuws hebben wy, weldra, begrepen, de opgave van het gespeelde op den Amfterd. Franfchen Schouwburg, gelyk ook van 't geen by den Nederduitfchen aldaar weeklyks, zal vertoond worden, gevoeglyk agterwege te kunnen laten; het eerfte van e weing belang ayude, en het laatle, uit hoofde van gedurig tusfchenkomende veranderingen, niet nauw keurig genoeg op onzen affand, gefchieden kunnende. Wy zullen, by de melding van het van tyd tot tyd voor komende en meldings waardig Nieuws van deze foort, ons voortaan alleen tot nieuwe Stukken, die voor bet eerst gefpeeld worden, bepalen, en daar omtrent ene bredere opgave van derzelver inhoud en uitvoering, sragien mede te delen. In vergoeding intusfchen, van 't geen, uit hoofde dezer verander de inrichting, min1. DEEL A -- der telkens medegedeeld word, leggen wy ons des te meer toe, om over den Handel en Scheepvaart, Land en Veebouw, als mede de Huishoudkunde, Handwerken en Fabrieken, zodanige Naristen en Byzonderhe den, in elke Nr. op te leveren, als wy ons vleyen, inzonderheid voor onze Inlandiche Lezeren, van groter dienst te kunnen zyn gelyk wy, ook kortlings, dezen Rubriek, op aanrading van een onzer vrienden, bebben beginnen te vermeerderen met ene Maandelykfche Pryslyst van In- en Uitlandfche Effecten, welke tot dus verre, in die uitgestrektheid, in geen onzer publieke Schriften voorkomt. Voor de Weerkundige Waarnemingen is het ons eindelyk gelukt, enen verpligtenden helper te vinden, om dezelve geregeld in ons Blad te kunnen plaatsen. De weeklykfche Sterflyst, welke, tot dus verre flegis, tot Amfterdam, 's Hage en Haarlem bepaald is, zouden wy gaarne met die van andere Steden vermeerderd zien, en, langs dien weg aan den wensch van zommigen onzer lezeren willen voldoen: indien men flegts de goedheid wilde hebben, om ons de nodige opgave daaromtrent te laten toekomen: om welke wy, by dezen, de vryheid nemen, zulken, als daar voor gelegenheid hebben, gedienftig te verzoeken. Eindelyk hebben wy, om het beoogd nut van dit ons Letterkundig Weekfchrift des te meer te vergroten, en, by den oplettenden Lezer, te duidelyker in het oog te doen lopen, ons eerfte Halfjarig Deel befloten, gelyk zvy in 't vervolg de Nrs.ván elke zes Maanden, voornemens zyn te doen,) met breedvoerige en naauwkeurige Registers, zo van de Gefchiedkundige Berigten en verdere Byzonderheden, daar in voorkomende, als van de oornaample Boeken, Kaarten, Muzykwerken en Konstplaten, waar omtrent ene bredere opgave gedaan is. En wy twyffelen geenzins of dit byvoegzel zal ene gerede goedkeuring ontmoeten, by dezulken, die het nutthe gebruik, zo wel als gemak, van goode Registers, byzonder op een Werk van dezen aart, by ondervinding hebben leren kennen. Daar wy dus, aan onze zyde, niets menen te verzuimen, om onzen Letterarbeid, by onze weetgierige Landgenoten aan te pryzen, vertrouwen wy, langs dezen weg, het feeds aangroeyend getal onzer Leze Fen, van tyd tot tyd vermeerderd te vinden, en alle Handhavers en Vrienden van Letterkunde, Weten chappen en Konsten meer en meer aan te poren, om ons, in dezen, met hunne Narigten en Bydragen edelmoedig, te ondersteunen. Zo lang hat vooruitzigt van enen goeden uitslag ons niet begeve, getroosten wy ons gaarne den moeylykten arbeid: By ons zelven, meer dan enig ander kan zyn, aangaande de algemene en byzondere nuttigheid van ons plan overtuigd, zullen wy den eens opgenomen taak, niet ligt, laten varen: maar in tegendeel gene mocite nog kosten sparen, om het doel, 't geen wy ons voorstelden, te bereiken. Ondertusfchen behoeven onze toegenegene Lezers geenzins bedugt te zyn, dat wy hen te zeer zullen overladen, met ene vermeerdering van weeklyksch uitkomende Bladen, hebbende wy, fchoon in den beginne dezelve ons voorbehouden hebbende, zedert, en in de bearbeiding ondervonden, dat, althans by voorraad, om meer dan ene reden, éne enkele Nr. in de Week genoeg is. Voorts zullen de Platen, welken wy (alkoervel Voorwaardelyk) beloofd hadden, nu en dan te zullen geven, niet op den duur agterwege blyven, daar wy voornemens zyn, om eerlang, en zo ras mogelyk, dit ons Werk, met een in 't koper gegraveerd Afbeeldzel van het fraay en kostbaar nieuw gebouwd en nu byna voltrokken Landhuis des Heren Hope, aan onzen wyd vermaarden Haarlemmer Hout pronkende, te verfieren; wanneer wy te gelyk ene bredere en naauwkeurige befchryving van dit pragtig Gebouw zullen geven. Het Tytelblad voor dit 2de Deel zal met deszelfs laatfie Nr. op het einde der Meand Juny worden afge A L G E M E NE KONST- EN LETTER-BODE, VOOR MEER EN MIN-GEO EFFENDE N. Vrydag den 2. January. BE R R I G T E N. GROOT-BRITANNIEN. en 10 December, laatst leden, zynde de Verjaar Ddag vande KONINGL. KONST AKADEMIE, waren de Leden by een, wanneer de volgende Pryzen wierden uitgedeeld. Ene Gouden Medaille aan H. Singleton, voor de beste Hiftorische Schildery, in Olyverw: waarvan het onderwerp genomen was uit de Ode van Dryden, voor St. Cecilia's dag. Ene Gouden Medaille aan Ch Horwell, voor een model van een Basrelief, verbeeldende, Achilles in zyne droefheid, over' den dood van Patroklus, door Thetis getroost." Ine derde Gouden Medaille aan J. Sanders, voor de beste Schets in de Bouwkunde: beftaande in de platte grond, regte optand, en doorfnyding van een Kerk met een Spits of Toren; waar na ook ettelyke Zilvren Penningen aan an dere Leerlingen uitgedeeld wierden. Voorts hield de Voorzitter ene Redenvoering voor de Leerlingen, ten on derwerp hebbende ene oordeelkundige befchouwing van de Genie en Werken van wylen den Heer Gainsborough. De Vergadering begaf vervolgens de onderfcheidene bedieningen voor het volgend Jiar: wordende de Heer J Reynolds, op nieuw, tot Voorzitter gekozen, en de Heer Ricbards tot Geheimschryver aangefteld, in plaats van F. M. Newton, die zyn ontflag verzogt hadde. FRANK RT K Men is, zedert ruim een Jaar, aan het hermaken en verbeteren bezig geweest van het Koninglyk Obfer vatorium, te Parys. Er word een kleiner boven op gezet, waar van men het onbelemmerd gezigt over den Horizont hebben zal. De Heer Maarfchalk_de Segur heeft insgelyks te weeg gebragt, dat het Obfervatorium, by het Militaire School, volgens een nieuw en verbeterd Plan, zal herbouwd worden. Hy heeft, voor's Konings rekening de grote muur Qua drant, van 7 voet Radius; door Bird gemaakt, aangekogt. De Heer Geoffroy d'Affy is thans mede bezig met een zeer gemakkelyk Obfervatorium, ten gebruike van den Heer Lambre, op te rigten... De Heer de Morveau, heeft een Fles met Water, dat met zuure Mephetisch Gas bezwangerd was, gevult. In dit water lag hy 9 Stukken Bergkrystal, evens een Stuk Yzer van 5 duim lang, en 3 Linien in 't vierkant. De Fles bleef 9 maanden lang omgekeert ftaan, en, by de opening, vond men dat het Krystal van zyne zwaarte verloren had. 't Yzer was merklyk aangetast, en aan een van deszelfs kanten vond men een glasächtig ligchaam, dat uit regelmatige zyden beftond, die in Pyramiden togliepen De Heer M. vermoedde, dat hier wezentlyk een Bergkrystal geboren was. Een fchoon bewys, voor de waarheid der Proeve van Achard om, Bergkrystallen, door de kunst, voort te brengen; hoewel deze Proe ve aan zo vele Chymisten mislukt is. De Abt Rochan heeft de Platina zo wel weten te behandelen, dat hy daaruit reeds een Telescoop van 6 voet heeft kunnen vervaardigen. Men wist al dat een mengzel uit Platina, metYzer en Goud A 2 za |
