VOORBERICHT. Is er iets, waarover veele menschen, en ook in den eerften opflag niet zonder reden, zich ten hoogste verwonderd hebben; 't is zekerlyk de byna ongelooflyk spoedige Voortgang, welken de Leer van den zoogenaamden Propheet Mohammed, binnen een tydbeftek van maar weinige jaaren, in een groot gedeelte der waereld gemaakt heeft. Dan, alle redenen tot verwondering zullen ras verminderen, ja verdwynen, wanneer men aandachtig en onzydig nagaat, aan den eenen kant; den toenmaligen, door geduurige en meestal ongelukkiglyk gevoerde oorlogen, zoo zeer verwarden, verzwakten en vervallen staat van 't Oostersch Keizerryk, het caracter der ChristenVorften, en dat des Christen-Volks; in het Kerkelyke, de 200 verregaande Zedenloosheden, die onder de Christenen van allerleie rangen en foorten zoo zeer de overhand genomen hadden, de veelvuldige verfchillen in Godsdienftige Begrippen over deeze en geene, in zich zelven duistere Stuk PUBLIC fukken, die noch duisterder gemaakt wierden door de bewoordingen en spreekwyzen, waarin zy dezelven voorftelden, zoodat zy elkanderen niet verftonden; en om welken nochtans de een den anderen, elk op zyn beurt, in den ban deedt, en wreedlyk vervolgde: En aan den anderen kant, het Caracter van Mohammed, het Samenstel zyner Leere, en de Geaartheid of den Toeftand zyner Landsgenooten, en, in 't algemeen van alle de geenen, die zyner Leere toegedaan waren, en hem volgden. Ons zelven daarover, hier ter plaatse, breedvoeriger. uittelaaten, oordeelen wy onnoodig. De gemelde byzonderheden worden onderfcheidenlyk voorgesteld in de vièr Verhandelingen, die de Heeren Directeuren van Teyler's Nalaatenfchap en de Leden van deszelys Godgeleerd Genootschap, boven de overige ingekomen Verhandelingen, der Drukpersfe waardig geoordeeld hebben. · Drie Verhandelingen, t. w. de Eerfte, Tweede en Vierde, in 't Latyn gefchreven, zyn daaruit in 't Nederduitsch vertaald, en zoo gedrukt; doch zonder byvoeging van 't Oorspronglyke, 't geen men befloten heeft alleen te voegen by zoodanigen, die, in eene andere Taale dan de Nederduitfche geschreven, den uitgeloofden Eerprys wegdraagen; doch welken Eerprys men den Hooggeleerden Schryver der Eerste Verhandelinge niet heeft kun nen |
