VAN HET BATAAFSCH GENOOTSCHAP DER PROEFONDERVINDELYKE WYSBEGEERTE TE ROTTERDAM. VYFDE DEE L. TE ROTTERDAM, BY REINIER ARRENBERG, 1781. VAN HET BATAAFSCH GENOOTSCHAP DER PROEFONDERVINDELYKE WYSBEGEERTE TE ROTTER DA M. Van den 10. Auguftus 1778. tot den 14 Auguftus 1780. De openbaare Handelingen van het GENOOTSCHAP, zedert de maand Auguftus van het Jaar 1778. tot heden toe, zijn kenbaar uit de twee volgende Programmata. PRO R OG R RAM MA VAN DE NEGENDE ALGEMEENE VERGADERING, Gebouden op den 9den van Auguftus 1779. N dat de Præfident-Directeur, de Heer CORNELIUS NOZEMAN, Remonstrantsch Predikant, van alle de ingekomen Stukken en voorgevallene Zaaken verflag gedaan had, is geoordeeld: Dat de Vraag: Nadien de zoogenaamde vaste Lucht, federt eenigen tyd een voornaam onderwerp geworden is van de onderzoekingen der Natuurkundigen, omtrent welker waren aart en eigenschappen zy het egter tot nog toe niet volkomen eens zyn, ex gemerkt gemerkt het te wenschen ware, dat 'er, uit de Ontdekkingen omtrent dezelve gedaan, eenige wezenlijke nuttigheden tot de menfchelyke Maatschappij voortvloeiden, z00 ftelt het Genootschap voor: 1. Uit de veelvuldige gedane of uit nieuwe Proeven te bepalen, of de vaste Lucht eene bijzondere hoofdstof zij, dan maar gemeene Lucht, door bijmenging van andere Elementen, of door affcheiding van eenige wezenlijke deeltjens veranderd? 2. Het zij zij eene bijzondere hoofdftof zij, of niet, aan te toonen derzelver ware en beftendige eigenschappen en betrekkingen op andere Lighamen; 3. Te verklaren, waar uit derzelver onderfcheidene foorten voortkomen; 4. Aan te wijzen de voordeelen, welken de Maatschappij kan trekken uit de zekere kundigheden, die men omtrent de ware eigenschappen en verfchillende Joorten van vaste Lucht verkregen heeft, voor gefteld den 10 Augustus 1778, om beantwoord te worden voor den 1 Maart 1779, het best voldoend beantwoord is, door de Verhandeling ten Zinspreuk hebbende: Take Natur's path, and made opinions leave. POPE'S Efay on Man. I En dat gevolgelijk de Gouden Medaille moest toegewezen worden aan dit Antwoord, waar van, bij het openen van het Billet, gebleken is de Schrijvers te zijn, J. R. DEIMAN, Med. Doctor, en A. PAETS VAN TROOSTWYK, Leden van het Provinciale Utrechtsche Genootschap van Konften en Wetenschappen. woonachtig te Amfterdam, welken, in het gezegeld Billet, dit Antwoord verklaarden hun beider werk te wezen. Dat wijders het Eerste Accesfit toekomt aan het Antwoord, met de Zinspreuk: En het Tweede Accesfit aan het Antwoord, met de Zinspreuk: Qui curiofus poftulat totum fuæ GROTIUS. Dat Dat derhalven aan de Schrijveren dier beide Antwoorden een Accesfit van eene Zilveren Medaille zal gegeven worden, mits dat zij hunne namen, binnen zes weken na de Algemeene Vergadering, aan het Genootschap bekend maken; en dat deze drie Verhandelingen zullen gedrukt worden. i.. Dat de Vraag: Welke is het beste Middel of Werktuig, het welk, aan eene Stoomof Vuur-Machine gevoegd, bekwaam is om, zonder merkelijk te ontstellen, gedurende eenige maanden agter een te werken, en tot allerlet hoogten, beneden de 5 voeten, op te brengen eene hoeveelheit Waters, welke toeneemt, naar maate de hoogte, tot welke bet moet opgebragt worden, vermindert, en die overeenkomstig is aan het bekend vermogen der Machine? op verzoek der Heeren Deelnemeren van de hier te Rotterdam opgerigte VUURMACHINE, door het Genootschap voorgefteld den 6 Junij 1778, ingevolge de overgeleverde beoordeeling van die Heeren Deelnemeren het best voldoende beantwoord is, door de Verhandeling, onder de Zinfpreuk: Spero Meliora, en dat dienvolgens aan den Schrijver van dit Antwoord (die bij de opening van zijn Billet is gebleken te zijn JOHN WRIGHT, Koolmijnmeester en Ingenieur te Dunfermline in Schotland) de beloofde Gouden Medaille word toegewezen.. Dat het Eerfte Accesfit is toegewezen aan het Antwoord met de Zinfpreuk: Quid tandem non efficient manus! En het Tweede Accesfit aan het Antwoord met de Zinfpreuk: Een vrijgeboren Nederlander. En dat, ingevolge deze uitwijzing aan de Schrijveren dier beide Antwoorden eene Zilveren Medaille zal ter hand gefteld worden, ingevalle zij zich binnen 6 weken na deze Vergadering aan het Genootschap bekend maken, of vrijheit geven om hunne Billetten te openen. Vervolgens heeft het Genootschap de volgende Vraag voorgefteld, om beant woord te worden voor den 1 Maart 1781: Hangt het lighamelijk Levensbeginsel (Vita Corporea) der Dieren in zijn beftaan, werking, voortduring of vernietiging ok af van den onmiddelijken invloed van eenig ander beginfel of kragt der Natuur, de Lugt, het Vuur, de Electriciteit, de Magneetkragt enz.? zoo ja, uit welke proeven en waarnemingen blijkt zulks ? en welke nuttige gevolgen of leeringen zijn daar uit te trekken? Onder de Proeven, die men ter beantwoording dezer Frage nemen zal, verlangt het Genootschap ook zulken, die met de verfcbillende vaste Lugten op dat LevensBeginfel genomen zijn. |
