Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

JAERBOEKEN,

inhoudende een Verhael van de

MERKWAERDIGSTE

GESCHIEDENISSEN,

die voorgevallen zyn binnen den omtrek der
VEREENIGDE

PROVIN TIEN,

federt het begin des jaers MDCCXLVII, het jaer der
Verkiezinge van zyne Doorluchtige Hoog
heit, Prins WILLEM DEN IV, hoogl.ged.,
tot Stadhouder van Holland enz.

TWAELFDE DEEL.

1758.

5

ADIFICANDO FLORET.)

TE AMSTELDAM,

By F, HOUTTUYN.

[ocr errors]

M

Et den aenvang van dit jaer, waerin wy aen onze Lezers, en geëerde Begunfti gers vooral, zoo veel beils en zegens naer Ziel en Lichaem toewenfchen, als hun voor.. Spoed in dit leven, en hun volmaekt geluk in het toekomende, bevorderen kan, een nieuw Deel on zer Faerboeken beginnende, hebben wy deze gelegenheid niet willen laten voorby gaen, om eenige weinige aenmerkingen wegens ons Werk voor te dragen. Onnodig achten wy 't zelve aen te pryzen, dewyl de Goedkeuring, waer mede onze Vaderlanders in 't algemeen het zelve vereeren, door het 200 gunstig te ontvangen, veeleer onze Erkentenis vordert.

Wy zullen hier echter met een enkel woord Spre ken van de Nuttigheid onzes Werks, zoo om't ge bruik van het zelve nader te doen kennen, als om allen rechtgeaerden Liefhebberen der Vaderlandfche Gefchiedeniffen, is 't mogelyk, te overreeden dat zy bunnen Landgenooten merkelyken dienst zullen toebrengen, indien het hun gelieven zal dit Werk, welk door menigvuldige zeer gewigtige Stukken reeds uitnemend aenmerkelyk is geworden, te blyven ondersteunen, aenmoedigen en volmaken:

In twee opzichten mogen wy zeggen, dat onze Faerboeken van groote Nuttigheid zyn; te weten, voor onze Tydgenooten, en voor de Nakomeling/chap. Laten we dit kortelyk mogen aentoonen.

Het kan een rechtgeaerd Nederlander, die zyn Vaderland, dat is, zyne Mede-Burgers, lief MDCCLVIII.

Α

heeft,

heeft, geenszins onverfchillig zyn Kennis te hebben van bet gene in de verfcheide Oorden onzes Vaderlands gebeurt welke de Toeftand der Kerke of van den Staet zy, en welke aenmerkelyke Byzonderheden 'er voorvallen, die op het Geluk of On-: geluk der Inwooneren invloed hebben. Van dit alles den Landgenooten de verzamelde Berichten, zoo veel en zoo naeuwkeurig, als ons mogelyk is, onder het oog brengende, vermaken en strelen we die fraeije Weetluft, welke de Liefde des algemee nen Welzyns tot haren grondslag heeft. By gebrek van zulke Berichten, doet het onzekere en byna alles misvormende gerucht, meenigmael zeer valfche verhalen der zaken voor ware aennemen, of blyven de Inwooners niet zelden geheel onkundig van Gevallen, welker begin, hoe gering zomtyds ook, naderhand gewigtige gevolgen heeft; die dan te vergeefs uit het onzekere gebeugen en de geruchten moeten worden naergefpoord. En derhal ven is het geene geringe Nuttigheid van ons Werk, dat het de Zaken in haer begin en oorfpronk zelve leert kennen, waer door men van hare Natuur, Beloop en Gevolgen des te beter kan oordeelen.

Wilden wy de byzondere Stoffen, waer uit onze Faerboeken beftaen, in overweging nemen, om derzelver Nuttigheid te bewyzen, wy zouden deze van ieder derzelven kunnen aentoonen. Zyn, om van eenige weinigen maer een woord te zeggen, de verfchillende Reglementen, Vaststellingen en Schikkingen omtrent het Bestuur van den Staet de Steden en Landen in de verfchillende Geweflen van ons Vaderland, niet van de grootste Nuttigheid? De verzameling der Plakaten, Publicatien,

Keu

2

Keuren enz, van de booge en mindere Kollegien en Steden, geeft niet alleen het grootste licht aen de kenniffe van de gefteldheid des Lands; maer kan onmiddelyker ook van zeer groote Nuttigheid zyn voor velerlei Standsperfoonen. Voor de Ingezetenen zelf zyn zy, buiten tegenfpraek, altoos van groot gebruik; doch voor Vreemden, dat is de genen, die onder de Jurisdictie van zulke Collegien of Steden niet woonen, zyn deze Stukken insgelyks zeer nuttig, naerdien het niet zelden gebeurt dat Plakaten en Keuren, elders vastgesteld, aenleiding geven om dergelyken te maken of voorgaenden te verbeteren, in Provintien en Steden, waer men deswegens anderszins hier op minder bedagt zou zyn.

De Berichten der Gefchillen, 't zy Kerkelyke, 't zy Burgerlyke, en van meenigerlei andere Gevallen, leeren ons de Gefteldtenis der Tyden en Zaken volkomener kennen, en zyn als zoo vcle Voorbeelden om Voorzigtigheid te leeren: want ten dien einde is de Gefchiedenis van onzen Tyd en onze Medeburgeren veel nutter, dan die van vroeger of oude Tyden; dewyl wy, uit de Verhalen van den tegenwoordigen tyd, den aert der Menschen, waer mede wy omgaen, de Gefteldtenis der Zaken, waer in wy ons bevinden, en duizende Omftandigheden leeren kennen, die ons de Toepaffing der Voorbeel den op ons zelven en onzen Staet gemaklyker maken, dan of wy dezen in oude Gebeurtenissen zogten te vinden. Vele Omftandigheden ook van eenig minder belang vind men zeldzaem naeuwkeurig genoeg befchreven in de Hiftorien van vroeger tyd, en ondertuffchen is het zeker, dat zulke min. A 2

ge.

« VorigeDoorgaan »